Afrika’da Özgürlük/Bağımsızlık Ateşi

Haber/Yorum: Muhsin AKIL

26 Temmuz 2023 tarihinde Nijer’de askeri darbe gerçekleşti. Nijer Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alay Komutanı General Abdourahmane Tchiani, Cumhurbaşkanı Muhammed Bazoum’u rehin alarak yönetime el koyduğunu açıkladı. Darbe bildirisi devlet televizyonunda yayınlandı. Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS), Afrika Birliği, Birleşmiş Milletler, ABD ve birçok ülke darbeyi kınadı. Fransa Nijer’e yapılacak bütün mali yardımları askıla aldı. Nijer Silahlı Kuvvetleri’inden darbe yapanlara destek geldi. ECOWAS’ın askeri müdahalede bulunabileceği açıklandı. Burkina Faso ve Mali böylesi bir askeri müdahalenin kendilerine yapılmış olacağını açıkladı.

Nijer’de askeri derbeyi gerçekleştiren General Abdourahmane Tchiani, Fransa’yı içişlerine karışmakla suçlayarak 1977-2020 yılları arasında Fransa ile yapılan beş askeri anlaşmayı iptal ettiklerini ve Fransa’nın uygulayacağı yaptırımlara boyun eğmeyeceklerini açıkladı.

Yakın bir zamanda Burkina Faso ve Mali’de de benzer askeri darbeler olmuş ve her iki ülkenin yeni askeri yönetimi Fransız askerlerini ülkelerinden kovmuşlardı. Şimdi de Nijer’de askeri darbeyi gerçekleştiren General Abdourahmane Tchiani yönetimi Fransız askerlerini ülkesine terketmesini istedi.

Askeri darbe ile Nijer’de halk ikiye bölünmüştü. Her iki tarafa destek amaçlı sokaklara çıkan halk karşı-karşıya gelmişti. Darbe destekçileri, ellerinde Rus bayraklarıyla Fransa ve Avrupa Birliği’ne ateş püsküren sloganlar atıyordu. Darbenin arkasından Nijer halkında büyük bir Batı düşmanlığı başladı.

Mali ve Burkina Faso nasıl ki Fransa’yı ülkesinden kovmuştu şimdi Nijer’de aynı şeyi yapmak istiyordu. Nijer’deki askeri darbenin amacı da buydu. Nijer’deki askeri darbe, Afrika halklarının sömürgeciliğe karşı ayaklanmasının bir sonucuydu. Bu tür direniş hareketlerinin perde arkasında Rusya varmış gibi görünse de Afrika halkının bilinçlenmesinde Türkiye’nin etkisi de çok büyüktü. Türkiye, Nijer’deki darbe sürecini endişeyle takip ettiğini açıklamıştı.

(Haber-Yorum’un detayı/içeriği yazarlar bölümünde…)