Dunyada 160’dan fazla ülkede 100.000’den fazla üyesi bulunan ve “İyi, Temiz, Adil gıda” sloganıyla, temiz ve sağlıklı gıdayı savunan “Slow Food-Yavaş Gıda” hareketinin yarattığı, coğrafi işaret envanterine tekabül eden ürün listesinde dünyanın pek çok ülkesinden 6000’den fazla özgün yerel ürünler var. Türkiye’den ise toplam 91 ürün Nuhun Ambarı listesinde bulunuyor. Kastamonu’nun daha önce bu listeye soktuğu ürünleri, Siyez bulguru ve Kastamonu pastırması idi. Üryani ile birlikte üç ürüne sahip olmuş bulunuyor. Merkezi İtalya’nın Torino şehrinde bulunan Slow Food örgütü, yeni yayınladığı deklarasyonla Türkiye’den üryaninin de içinde bulunduğu yeni 12 ürünü Nuh’un Ambarı listesine aldı.
Nuh’un Ambarı nedir?
Nuh’un Ambarı (Ark of Taste) lk kez 1996 yılında İtalya’da düzenlenen Salone del Gusto gıda fuarında başlatılmış olan bir proje. Slow Food, gezegenimiz ve sürekli artan nüfusun beslenmesi için ana kaynağımız olan gıda biyoçeşitliliğine özellikle önem veriyor. Yani Nuh’un Ambarı, Slow Food’un yok olma tehlikesi altındaki gıda biyoçeşitliliğini kataloglamak için yürüttüğü en önemli projelerden birisi.
Nuh’u Ambarı projesi, dünya genelinde kültürlere, tarihe ve geleneklere ait, yok olma riski altındaki küçük ölçekli ve kaliteli gıda ürünlerini araştırıyor. Bu ürünler arasında meyveler, sebzeler, hayvan ırkları, peynirler, tatlılar, kurutulmuş etler ve benzerleri yer alabiliyor. Çalışmalar hız kesmeksizin sürdürülüyor ve bugün, 150 civarında ülkeden 6000’den fazla ürünün yer aldığı devasa bir katalog, her geçen gün yeni eklemelerle büyümeye devam ediyor.
Ürünler nasıl seçiliyor?
Nuh’un Ambarı’na aday ürünün mutlaka yerli türler (bitki çeşitleri, ekotipler, yerli hayvan ırkları ve toplulukları), yabani türler (geleneksel hasat, işleme ve kullanım çerçevesi içinde) ve işlenmiş ürünler kategorilerinden bir gıda ürünü olması gerekiyor. Ürünler tat kalitesi açısından ayırt edici özellikler taşımak zorunda. “Tat kalitesi” yerel gelenekler ve kullanım şekilleri çerçevesinde tanımlanıyor. Ürünlerin belirli bir yöre ile bir topluluğun ortak belleği, kimliği ve geleneksel bilgisi ile bağıntılı olması isteniyor. Ürünlerin sınırlı miktarda üretilmesi ve yok olma riski taşıması da bir diğer ölçüt. Bu kriterler uygulanırken yerel bölgelere göre değişen coğrafi, kültürel, sosyal, ekonomik, politik ve söz konusu topluluğun karakteristik özellikleri de dikkate alınıyor.
Anadolu’nun yerel zenginliklerinin coğrafi işaret alması ya da Nuh’un Ambarı gibi uluslararası listelere girmesi, o ürünlerin kaderini değiştirebilecek gelişmeler. Nuh’un Ambarı listesine giren ürünler, başta Slow Food örgütü ve onun tüm yayın ve sosyal medya organlarında ve ayrıca tüm dünyada temiz ve özgün gıdadan yana olan örgüt, kurum, kuruluş ve toplulukların yayınlarında ilan ediliyor ve takibe alınıyor. Bu da yerel ürünlerimizin dünyaca tanınmasına büyük katkı yapıyor.
Slow Food Kastamonu Birliği Başkanı Gülsen Kırbaş, Nuh’un Ambarı’na aday gösterilecek pek çok ürünün sırada beklediğini ifade ediyor.
ÜRYANİ ERİĞİMİZ “NUHUN AMBARI LİSTESİ”NE GİREREK ULUSLARARASI TESCİL ALDI
Kastamonu’nun üryani eriği, dünyada yerel ürünlerin tescil edildiği çok prestijli bir liste olan “Nuhun Ambarı” listesine girerek tescil edildi.