Nöbetçi Eczaneler
HABER – Muhsin AKIL
Azerbaycan-Ermenistan arasında 10 Kasım 2020’de imzalanan barış anlaşmasından 3 yıl sonra 12 Eylül 2023 tarihinde gerilimin yükselmesi ile birlikte çatışmalar yeniden başladı. Çatışmalarda iki ülkeden de 50’ye yakın kayıp oldu.
Çatışmaların yeniden başlamasının sebepleri arasında Ermenistan’ın savaşın travmasını atlatmakla birlikte yenilginin hazımsızlığının verdiği tahammülsüzlük yatıyor. Ayrıca üç yıl önce gerçekleşen ve 44 gün süren savaşın Azerbaycan zaferiyle sonuçlanmasının Ermenistan üzerinde yaratmış olduğu ezikliği üzerinden atamaması şu andaki çatışmaların sebebini oluşturmaktadır.
Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev, 2020’de Azerbaycan-Ermenistan Savaşı sonrası “Yıkılan tüm şehirleri yeniden kuracağız. Karabağ bölgesinde bir cennet yaratacağız. Halkımız bunu hak ediyor. 2020 yılı tarihte bizim şanlı zafer yılımız olarak kalacaktır. Azerbaycan, 44 günde Ermenistan’ı mağlup etti ve topraklarını işgalden kurtardı. Bu zafer Azerbaycan halkının hafızasında sonsuza kadar yaşayacak. Bu tarihi bir zaferdir. Tarihi adaleti yeniden sağladık” sözlerinden daha 3 yıl geçmemişti ki Ermenistan’ın yeni saldırılar başlatarak anlaşmaya uymaması hem Türkiye’de hem de dünyada endişe yaratmıştır.
2020 yılında Azerbaycan-Ermenistan arasındaki 44 gün süren savaş, Azerbaycan’ın 30 yıl önce kaybettiği toprakları yeniden alması zaferi ile sonuçlanmıştı. Azerbaycan-Ermenistan arasında ne kadar barış sağlanmış olsa da kalıcı bir barışın sağlanamaması şu içinde bulunduğumuz günlerde iki ülke arasında gerilimin tırmanmasına yol açmıştır.
Ayrıca Azerbaycan’ın Laçin Koridor’unu kapatması (Laçin Koridoru BM insanı yardım koridor olarak tanımlamıştı), Dağlık Karabağ’da bazı bölgeleri elinde tutan Ermeni güçlerinin seçime gitmesi ve Ermeni silahlı güçlerinin sınır bölgesinde ateşkes anlaşmasını ihlal etmesi gibi sebepler iki ülke arasında çatışmaların yeniden başlamasına neden olmuştur.
Azerbaycan’ın Laçin Koridoru’nu kapatması ABD ve Fransa tarafından tepkiyle karşılanmıştı. Fransa, Almanya, Azerbaycan, Avrupa Konseyi ve Ermenistan devlet başkanlarının Moldova’da biraraya gelerek Ermenistan-Azerbaycan arasındaki Karabağ sorunu üzerine çözüm yolu aramışlardı.
Ermenistan-Azerbaycan heyetleri Slovakya’nın Başkenti Bratislava’da barış görüşmeleri için masaya otursa da kesin ve net bir sonuca varılamamıştı. Ermenistan, Rusya’ya karşı bağımlılıktan kurtulmak için Türkiye’ye yeşil ışık yaksa da Türkiye-Azerbaycan ilişkilerini engel olarak görüyordu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Hindistan’daki G20 Zirvesi’nde Azerbaycan Devlet Başkanı Aliyev’i telefonla arayarak görüş alış-verişinde bulunmuştu. Hindistan dönüşü de Ankara’da Ermenistan Devlet Başkanı Paşinyan ile biraraya gelmişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan Azerbaycan ve Ermenistan liderlerine bölgede kalıcı barışın, istikrarın tesisi, kalkınma ve refahın artırılması gerektiği konusunda telkinlerde bulunmuştu.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ermenistan ile Rusya arasındaki bağların koptuğu iddialarının asılsız olduğunu ifade ederek son günlerde Azerbaycan-Ermenistan arasında tırmanan Karabağ sorunuyla ilgili olarak Karabağ’ın Azerbaycan’ın olduğunu bir kez daha hatırlattı. Bu da Putin’in Azerbaycan’ın Karabağ üzerindeki egemenliğini kabul ettiğinin açık bir göstergesiydi.
(HABER ile ilgili ““AZERBAYCAN-ERMENİSTAN GERİLİMİ: 3. Dağlık Karabağ Savaşı İçin Tehlike Çanları!..” yorumu yazarlar bölümünde)