ABD’nin Yeni Gümrük Vergileri Küresel Ticareti Sarsıyor: Türkiye Ekonomisi İçin Yeni Riskler Gündemde
ABD'nin Nisan ayında duyurduğu yeni gümrük vergileri, dünya ticaret dengesini bozmaya devam ederken, Türkiye özelinde üretim, ihracat, finansmana erişim ve enflasyonla mücadelede yeni zorluklar doğuruyor. İzmir iş dünyasının ekonomik görünüm ve beklentileriyle şekillenen kapsamlı değerlendirme, küresel ve yerel riskleri bütün yönleriyle ortaya koydu.
İzmir ticaret odası Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Özgener Nisan ayı meclis toplantısında konuştu.
Geçtiğimiz hafta Silivri açıklarında meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki deprem,
İstanbul başta olmak üzere geniş bir bölgede hissedildi. Bu olay bizlere hiç
unutmamamız gereken bir gerçeği yeniden hatırlattı. Deprem, bu toprakların
kaçınılmaz bir gerçeği. Unutmaya meylettiğimiz her an, doğa kendini maalesef
hatırlatıyor.
Temennimiz, hiçbir şehrimizin daha büyük bir afetle sınanmaması. Ancak
temennilerle yetinmek, bizleri ve geleceğimizi korumaya yetmez. Bilmeliyiz ki,
aktif fay hatlarının en yoğun bulunduğu kentlerden birinde yaşıyoruz. Bu nedenle
her uyarıyı ciddiyetle değerlendirmeli, her gelişmeyi geleceğimizi daha güvenli
kılacak adımlara dönüştürmeliyiz.
Bu son yaşanan deprem, bizler için bir uyarı ve göz ardı edilmemesi gereken bir
hatırlatmadır. Kentsel dönüşüm çalışmalarının hızlandırılması, yapı stokunun
güçlendirilmesi, arama-kurtarma altyapılarının geliştirilmesi ve afet eğitiminin
yaygınlaştırılması, çok uzun süredir bizler için bir tercih olmaktan çıkıp, zorunlulukhalini almıştır.
IMF’in geçtiğimiz hafta açıkladığı Dünya Ekonomik Görünümü raporu, ülkemiz
ekonomisi için hassas noktalara işaret ediyor ve dünya ekonomisindeki
belirsizliklerin boyutunu anlamamızı sağlıyor.
Küresel büyüme tahmini aşağı çekildi
Başkan Özgener Nisan 2025 itibarıyla küresel ekonomik büyüme tahmini Ocak ayına göre %0,8 oranında revize edilerek %2,4 seviyesine indirildi. Rapora göre bu düşüş, dünya genelindeki ekonomik belirsizliklerin ve ticaret bariyerlerinin artmasının bir sonucu olarak değerlendiriliyor.
ABD’nin gümrük tarifeleri piyasaları sarsıyor
ABD Başkanı Donald Trump tarafından Nisan ayı başında açıklanan yeni gümrük tarifeleri, dünya ticaretinde önemli kırılmalara yol açtı. Tüm ülkelere %10 oranında ek vergi getirilirken, Çin'e uygulanan tarife oranı %125’e yükseltildi. 75’ten fazla ülkeye yönelik tarifeler geçici olarak askıya alındı. Öte yandan, akıllı telefon ve bilgisayarlar gibi bazı teknolojik ürünler muaf tutuldu.
Türkiye için stratejik adımlar çağrısı
Yeni gümrük düzenlemeleri kapsamında Türkiye'ye uygulanan %10'luk verginin, mevcut ekonomik koşullar ve yüksek üretim maliyetleri nedeniyle rekabet gücünü olumsuz etkilediği belirtiliyor. Bu durum karşısında, Gümrük Birliği’nin dijital dönüşüm ve sağlık gibi alanları kapsayacak şekilde güncellenmesi gerektiği ifade edildi. Ayrıca, Afrika, Kafkasya ve Türk Devletleri ile ticaretin artırılmasının önemi vurgulandı.
Enflasyon ve faiz baskısı sürüyor
Türk Lirası varlıklardaki oynaklık nedeniyle Merkez Bankası Nisan ayında politika faizini %42,5’ten %46’ya yükseltti. Bu kararın reel sektör üzerindeki maliyetleri artırdığı belirtilirken, büyümenin hâlen iç tüketime dayalı olduğu ve ihracatın yeterince katkı sunmadığı ifade edildi.
Güven endeksleri düşüşte
Nisan 2025 verilerine göre; hizmet, perakende ve inşaat sektörlerinde güven endeksleri geriledi. Ticari kredi faizlerinin Mart ayı ortasına göre 600-800 baz puan artış gösterdiği, protestolu senetlerin yıllık bazda %30 yükseldiği, karşılıksız çek tutarlarının İzmir’de üç ayda 3,6 milyar TL’ye ulaştığı açıklandı.
Finansmana erişim temel sorun
İzmir’de düzenlenen ortak meslek toplantılarında üyelerin en büyük sorununun finansmana erişim olduğu tespit edildi. Ticari kredi kartlarına getirilen kısıtlamalar, firmaların nakit yönetimini zorlaştırıyor. Özellikle KOBİ’ler için taksitlendirme olanaklarının artırılması ve krediye erişimin kolaylaştırılması gerektiği dile getirildi.
OECD uyarısı: Beceri açığı büyümeyi sınırlıyor
OECD’nin ‘Türkiye İnceleme Raporu’na göre Türkiye’nin iş gücü becerileri OECD ortalamasının gerisinde kalıyor. Bu durum, yüksek katma değerli sektörlerde verimliliği ve rekabeti sınırlıyor. Rapor, sosyal ve yönetişimsel reformların ekonomik büyümeye katkı sağlayacağını ortaya koyuyor.
Zirai don tarımsal üretimi etkiledi
Nisan ayında yaşanan zirai don olayları nedeniyle yaz meyve ve sebzelerinde hasat kaybı yaşanması ve bu durumun fiyat artışı olarak yansıması bekleniyor. Üreticilere faizsiz kredi, borç erteleme ve sigorta desteği talep ediliyor.
Özel güvenlik alanında yeni düzenleme
Özel güvenliğin meslek haline getirilmesine yönelik adımlar atılıyor. Eğitim sisteminin değişmesiyle birlikte branşlaşma ve uzmanlaşma hedefleniyor. Geliştirilen yeni dijital eğitim platformunun tanıtımı yapıldı.
Kurumlar vergisi beyan süresi uzatıldı
Kurumlar vergisi beyannamesi verme süresi 5 Mayıs’a, e-defter yükleme süresi ise 16 Mayıs’a kadar uzatıldı.
İnciraltı sağlık turizmi projesinde kritik gelişme
İzmir’de sağlık turizmine yönelik İnciraltı projesinin 1/100.000’lik imar planları onaylandı. Projenin toplamda 2,2 milyon metrekarelik alanda eğitim, spor ve sosyal donatılarla birlikte sağlık odaklı bir dönüşüm sağlayacağı ifade edildi. Eleştirilere rağmen, projenin arkasında durulması gerektiği savunuldu. İzmir Adalet ve Kalkınma Partisi Milletvekillerimize ve Parti İl Başkanımıza teşekkür ediyorum.
Balçova Belediye Başkanı
Ayrıca seçildiği günden itibaren projeye karşı her zaman çözüm odaklı yaklaşan ve
destek veren Balçova Belediye Başkanımız Sayın Onur Yiğit’e teşekkürlerimi
sunuyor, İnciraltı bölgesinin kentimiz için en verimli şekilde değerlendirilmesini
temenni ediyorum.
Bir diğer projemiz olan Kemalpaşa Lojistik Merkezimiz hakkında da sizlerle iyi bir
gelişmeyi paylaşmak istiyorum. Merkezimiz için genel yerleşim planımız Çevre,
Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü’ne
havale edildi. Planların Genel Müdürlük tarafından onaylanmasına müteakip
temel atarak inşaatına başlayacağız.
Değerli Üyelerimiz,
Sizlerin değerli katkıları ve üyelerimizin ilgisiyle fuarcılık çalışmalarımıza bu ay da
yoğun bir biçimde devam ettik.
Faaliyet filmimizde izlediğiniz üzere; kendi sektörlerinde dünyanın en önemli
buluşma noktaları kabul edilen ISALONI Milano Mobilya ve Tasarım Fuarı ile Bridal
Fashion Week Barcelona Gelinlik Fuarı’na toplam 58 üyemizin katılımlarıyla
organizasyonlar gerçekleştirdik.
Yine yurt içinde düzenlenen 8 fuara 237 üyemizi taşıdık. Tıbbi malzeme
sektörünün yurt içindeki en önemli fuarı ola Expomed Tıbbi Malzeme ve
Teknolojileri Fuarı’na 10 üyemizin katılımıyla şemsiye stant organizasyonu
düzenledik. Üyelerimiz, ürün ve hizmetlerini Odamız tecrübesi ve güvencesi ile
ziyaretçilerine sunma imkanı buldu.
Kıymetli Üyelerimiz,
İzmir’in turizm potansiyelinin gelişimine yönelik çalışmalarımıza da farklı
kanallardan devam ediyoruz. Esnek çalışma metodu ile dönemsel olarak iş
hayatlarını dünyanın çeşitli bölgelerinde sürdüren dijital göçebeler için kentimizin
tercih edilebilir bir destinasyon haline gelmesi gerektiğine inanıyoruz. Buna
yönelik bir farkındalık oluşturmak amacıyla Odamızda Kültür ve Turizm Bakanlığı
yetkililerinin katılımıyla bir bilgilendirme toplantısı düzenledik.
Dijital göçebeler; kentte uzun süre konaklayan, yerel ekonomiye katkı sağlayan,
kültürel ve sosyal yaşama katılan bireyler.
Bu potansiyel; şehrimizde turizmin 12 aya yayılmasına, girişimciliğin gelişmesine
ve kentimizin uluslararası tanınırlığının artmasına şüphesiz katkı sağlayacaktır.
Yine, turizm çalışmalarımız kapsamında Dubai’de gerçekleştirilen ve özellikle son
dönemde öne çıkan turizm fuarlarından olan ATM Arabian Travel Market Fuarı’na
Bakanlığımız standında bir tanıtım masası ile iştirak ettik. Bu fuara katılımımız ile
oluşturduğumuz diyalogların orta ve uzun vadede kentimize başta körfez ve bölge
ülkelerinden ilgiye dönüşeceği düşüncesindeyiz.
URGE Gelinlik, Damatlık, Abiye Projemiz çerçevesinde ise, 14-18 Nisan tarihlerde
Dubai İkili İş Görüşmeleri Organizasyonunu düzenledik. Firmalarımız Dubai
pazarının kültürel kodları, kullanım alışkanlıkları ve stil beklentilerini yerinde
inceleme fırsatını buldu. Ziyaret kapsamında Birleşik Arap Emirlikleri moda
sektöründe faaliyet gösteren 33 alıcı firma ile 264 ikili iş görüşmesi yapıldı, ön
sipariş talepleri alındı.
Heyetimiz, Dubai Başkonsolosumuz Onur Şayan’ı da makamında ziyaret etti.
Dubai’nin moda ve tekstil sektöründe sunduğu fırsatların İzmirli üreticilerimiz için
ciddi bir potansiyel taşıdığının vurgulandığı görüşmede Başkonsolos Şayan, bu
potansiyelin daha görünür hale getirilmesi ve İzmir menşeli üreticilerin
uluslararası vitrine taşınması adına her türlü katkıyı sağlamaya hazır olduklarını
belirtti.
Başkonsolos Şayan, İzmir menşeli üreticilerin uluslararası vitrine taşınması adına,
Dubai’de bir defile organizasyonu gerçekleştirilmesini de önerdi. Bizler de bu
öneriyi heyecanla karşıladık ve ön hazırlık çalışmalarımıza başladık.
Hafta başında bizleri gururlandıran bir gelişme daha yaşadık. Tarım ve Orman
Bakanımız Sayın İbrahim Yumaklı'nın teşrifleriyle düzenlenen Tarım Orman
Şurası’nda, Şuraya verdiği desteklerden dolayı Odamıza ve jeotermal seracılık
sektörüne sunduğu katkılar için Dikili Jeotermal Isıtmalı Sera Organize Tarım
Bölgesi Başkanlığı’na plaket takdim edildi.
Plaketleri Odamız adına alan Yönetim Kurulu Üyemiz Şahin Çakan’a büyük bir
emek ve özveri ile sürdürdüğü çalışmalar için bir kez daha teşekkür etmek
istiyorum.
Ayrıca geçtiğimiz günlerde gerçekleşen Müteahhitler Federasyonu Genel
Kurulu’nda Başkan olarak seçilen Meclis Üyemiz Sayın Ayhan Sulak’ı tebrik ediyor,
başarılı bir çalışma dönemi diliyorum. Bu vesileyle; sektörün gelişimine katkı
sağlamak için 7 yıldır büyük emek sarfeden Yönetim Kurulu Üyemiz Sayın İsmail
Kahraman’a da teşekkürlerimi sunuyorum.
Kıymetli Hazirun,
Her meclisimizde olduğu gibi bu meclisimizde de gençlerimizden güzel haberleri
sizlerle paylaşmak istiyorum. İzmir Ekonomi Üniversitemizin 34 öğrencisi,
TÜBİTAK’ın gençleri bilimsel çalışmalara teşvik etmek amacıyla yürüttüğü ‘2209-
A’ programı kapsamında hibe almaya hak kazandı. Öğrencilerimizin 42 araştırma
projesi için TÜBİTAK’a başvuruda bulunduk ve bunlardan 34’ü kabul edildi.
Yüzde 81 ile Türkiye’de en yüksek kabul oranına ulaşan üniversitelerden biri
olduk. Bu önemli başarı için başta Rektörümüz olmak üzere tüm akademik
kadromuzu ve öğrencilerimizi tebrik ediyorum. Üniversitemizin Araştırma İş
Birlikleri ve İnovasyon Koordinatörü Prof. Dr. Fazilet Vardar, Dünya genelinde 3
binden fazla üyesi bulunan, Amerika Birleşik Devletleri merkezli Üniversite
Teknoloji Yöneticileri Derneği tarafından ‘2025 Gönüllü Hizmet Ödülü’ ne layık
görüldü. Kıymetli hocamızı tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum.
Bir güzel haber de spor alanında aldık. Farklı üniversitelerden toplam 27 takımın
katılımıyla gerçekleşen 14’üncü Jimmy Key Universail Yelken Yarışları’nda 8 kişilik
İzmir Ekonomi Üniversitesi Yelken Takımı, hem genel klasmanda hem de ORC A
grubunda birinci olarak kupaya ulaştı. Öğrencilerimizi tebrik ediyor, bizlere bu
gururu yaşattıkları için teşekkür ediyoruz.
Kıymetli Meclis Üyeleri,
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı vesilesiyle, geçtiğimiz Cumartesi
günü İzQ Dijital Deneyim Merkezi’nde siz kıymetli meclis üyelerimiz ve İzmir
Ticaret Odası çalışanlarımızın çocuklarını misafir ettik.
Ayrıca Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı İzmir Bölge Müdürlüğü iş birliğiyle
Karşıyaka Sevgi Evi’nde kalan çocuklarımız için Dijital Deneyim Merkezimize
ziyaret organizasyonu düzenledik. 10 Mayıs’ta da Meslek Komitesi üyelerimizi
merkezimizde çocuklarıyla birlikte ağırlayacağız.
Teşekkur
Merkezimize gösterdiğiniz ilgi nedeniyle teşekkür ediyor, öneri ve desteklerinizi
her zaman beklediğimizi de ayrıca iletmek istiyorum.
Yarın kutlayacağımız 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü vesilesiyle tüm
çalışanlarımıza emeklerinden dolayı teşekkür ediyor, sevgi ve saygılarımı
sunuyorum. Dedi.