Cemil Tugay: "Can çekişen toprağın kurtuluşu bizim elimizde, atıkları doğru değerlendirmeliyiz"

Eskişehir’de Tepebaşı Belediyesi ortaklığında düzenlenen Gıda Güvenliği Paneli’nde konuşan Sağlıklı Kentler Birliği ve İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, İzmir’de geri dönüşüm ve organik atıkların değerlendirilmesine yönelik beş yeni tesis kurulacağını açıkladı.

Geri dönüşüm ve kompost tesisleri geliyor
Paneldeki konuşmasında, iklim krizi, gıda güvenliği, erişim ve güvencesi konularına değinen Tugay, İzmir’de evsel organik atıkların toplanarak komposta dönüştürüleceğini, bunun için bölgesel tesisler kurulacağını belirtti. İzmir’in bir metropol ve dört havzaya ayrıldığını belirten Tugay, her bölgeye bu kapsamda tesis planlandığını aktardı.

Evsel atık ayrıştırması zorunlu olacak
İzmir’de halihazırda 13 mahallede pilot olarak uygulanan evsel atık ayrıştırma sisteminin, iki yıl içinde kent geneline yayılacağı ve zorunlu hale geleceği bilgisini veren Tugay, geri dönüştürülebilir atıkların çöpe karışmasının önleneceğini söyledi. Tugay, “Depolama alanlarına ya da yakma tesislerine gönderdiğimiz çöplerin içindeki en değerli kısım olan organik atıkları doğru değerlendirerek toprağı da tarımı da kurtarabiliriz” dedi.

Gıda temini ve toprağın sağlığına dikkat çekti
Dünyada 343 milyon kişinin gıda güvensizliği yaşadığını ve bu sayının iklimsel ve ekonomik nedenlerle arttığını belirten Tugay, 2050’de dünya nüfusunun 10 milyara ulaşmasının beklendiğini hatırlattı. Türkiye’nin de gıda temini açısından risk grubunda yer aldığını belirtti. Üretilen gıdanın yüzde 40’ının dünyada, yüzde 55’inin ise Türkiye’de tüketilmeden kaybedildiğini vurguladı.

Tarım politikaları ve toprak yönetimi eleştirildi
Gıda krizinin yalnızca iklimle değil, yanlış tarım uygulamalarıyla da ilişkili olduğunu ifade eden Tugay, “Çiftçilerin yarısından fazlası önümüzdeki 10 yılda üretimi azaltmayı ya da bırakmayı planlıyor. Bu, Türkiye’nin bekâ sorunudur” dedi. Türkiye’deki tarım topraklarının yüzde 5,7’sinin 2001-2024 arasında kaybedildiğini, toprağın organik içeriğinin kritik seviyelere düştüğünü ve kullanılan sentetik gübrelerin bu sorunu çözmediğini belirtti.

Sağlıksız çocuk sayısına dikkat çekti
Tugay, toprağın sağlıksız hale gelmesinin insan sağlığına da yansıdığını, 5 yaş altı çocukların yüzde 5,5’inde boy kısalığı, yüzde 1,7’sinde zayıflık ve yüzde 8,1’inde obezite görüldüğünü aktardı. Atık suların yüzde 80’inin işlenmeden doğaya bırakıldığını ve bunun hem toprağı hem suyu kirlettiğini vurguladı.

Uygulama önerileri ve politika çağrısı
Toprakların korunması için tarımsal alanların amaç dışı kullanımının engellenmesi, tahrip edici uygulamaların durdurulması ve yenilikçi yöntemlerin teşvik edilmesi gerektiğini ifade eden Tugay, Sağlıklı Kentler Birliği olarak bu alanda politika oluşturulmasında daha etkin olunması gerektiğini söyledi. “Bütün iş birliklerine açık olmalıyız. Sorunları birlikte çözmek zorundayız” ifadelerini kullandı.

Yerel COP toplantıları yaygınlaştırılacak
İzmir’de düzenlenen dört ayrı yerel COP toplantısının önemine de değinen Tugay, bu toplantılarda elde edilen önerilerin adım adım uygulanacağını belirtti. Yerel COP’ların birliğe üye diğer şehirlerde de yapılması gerektiğini söyledi.

Diğer belediye başkanlarından destek
Panelde konuşan Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Ayşe Ünlüce, gıda güvenliğinin yalnızca beslenme değil aynı zamanda bir güvenlik meselesi olduğunu belirtti. Tepebaşı Belediye Başkanı Ahmet Ataç ise gıda güvencesinin iklim ve çevreyle doğrudan bağlantılı olduğuna dikkat çekti ve Sağlıklı Kentler Birliği’nin çalışmalarını desteklediklerini ifade etti.