Ege Bölgesi'nin En Büyük 100 Sanayi Firması Açıklandı: İlk 10 Şirket Üretimin Yüzde 63'ünü Gerçekleştiriyor
Ege Bölgesi Sanayi Odası'nın açıkladığı 2024 verilerine göre ilk 10 firma, üretimden satışların yüzde 63’ünü gerçekleştirirken, firmaların büyük kısmı ihracatçı kimliğini koruyor. Ancak reel satışların gerilemesi, borçlardaki artış ve kârlılıktaki düşüş sanayicinin 2024’ü 'kayıp yıl' olarak değerlendirmesine neden oldu.
EBSO’dan 2024’ün en büyük 100 firması listesi
Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO), üretimden satışlar kriterine göre 2024 yılının en büyük 100 firmasını düzenlediği basın toplantısıyla açıkladı. Listenin ilk üç sırasında Star Rafineri A.Ş. Aliağa Şubesi, Tüpraş İzmir Rafineri Müdürlüğü ve Petkim Petrokimya Holding A.Ş. yer aldı. İlk 10'da ise demir-çelik ve tütün sanayi gibi farklı sektörlerden şirketler dikkat çekti.
Sanayide ihracatçı kimlik ön planda
EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, ilk 100 firmadan 92’sinin ihracat yaptığını vurgulayarak, bu oranların geçmişte 70'lerde olduğunu hatırlattı. AR-GE çalışması yürüten firma sayısının 55, yabancı sermayeli firma sayısının ise 25 olduğu belirtildi. Yorgancılar, “Firmalarımız yeni pazarlara açılma kabiliyeti kazanarak ihracat kapasitelerini ciddi biçimde artırdı” dedi.
Üretim ve satışlar arttı ama reel olarak geriledi
2023 yılında 800 milyar TL olan üretimden satışlar, 2024'te 1 trilyon 53 milyar TL’ye ulaşsa da reel artış oranı yüzde 8 geriledi. Dolar bazında ise yüzde 4,3’lük bir düşüş yaşandığı aktarıldı. Net satışlar 1 trilyon 128 milyar TL’ye ulaşırken, borçların 620 milyar TL’ye çıkması dikkat çekti. Yorgancılar, “Sanayici borçlanarak sistemi döndürmeye çalıştı” ifadelerini kullandı.
İzmir dış ticaret fazlası veriyor
İzmir’in ihracatının ithalatından fazla olduğunu hatırlatan Yorgancılar, “Ülkenin bütün şehirleri İzmir gibi olsa Türkiye’nin cari açık sorunu kalmaz” dedi. İzmir ve çevresinde kurulan Organize Sanayi Bölgeleri sayesinde ihracat fazlasının 4 milyar dolara ulaştığını belirtti. İzmir'in dış ticaret açığını vermeyen bir il olduğunu dile getiren Yorgancılar, "İhracatımız ithalatımızdan fazla. Ülkenin bütün şehirleri İzmir gibi olsa Türkiye'nin bir cari açık sorunu olmaz. Kişi başı gelirimiz 20-25 bin dolarlara çıkar. Ama biz de bölgenin kazananı olarak bu kazancı ülkede eksi veren illere genel bütçe içinde destek oluyoruz. Önemli olan ülkedeki 85 milyonun zengin olması, her yerin kalkınmasına dünya normlarına uygun bir seviyeye gelmesiyle ilgili çalışma yapmamız gerekiyor. Sadece İzmir'in bunu başarmış olması önemli değil, ülke olarak bunu başarmak mecburiyetindeyiz. İhracatın bu kadar fazla olmasının sebebi EBSO'nun geçmişten bugüne tüm bölgede kurmuş olduğu 25'ten fazla Organize Sanayi Bölgesi (OSB). Aydın, Milas, Denizli Ege Bölgesi'nden ayrıldıktan sonra şu anda da 17 OSB'miz var. Son kurulan OSB'ler hep tarıma dayalı. Ülkenin tarım ve gıda sektöründe dışa bağımlılığının olmaması için tarımı ön plana çıkartarak Kınık, Dikili, Bayındır'da yaptığımız OSB'ler ile tarım sektörünün önemini bir kez daha vurgulamış olduk. Bu rakamların sonucunda yaklaşık 4 milyar dolarlık ihracat fazlamız var. İnşallah 2025 yılında daha yukarılara çıkarmayı hedefliyoruz" diye konuştu.
2024 ‘kayıp yıl’ ilan edildi
Yorgancılar, 2024 yılını sanayi açısından 'kayıp yıl' olarak nitelendirerek, üretim maliyetlerinin ve borçların enflasyonun üzerinde arttığını söyledi. Öz kaynakları güçlü olmayan firmaların zarar açıkladığını, ilk kez kârlılık oranlarının negatif seviyede açıklandığını ifade etti. “Firmaların ihracat performansı ülke ortalamasının altında kaldı” değerlendirmesini yaptı.
Sanayicinin gözü Orta Vadeli Program’da
Sanayicinin belirsizlikler nedeniyle yatırımlarını ötelediğini belirten Yorgancılar, "Sanayici önünü görmek istiyor, bunun için Orta Vadeli Program'a (OVP) ihtiyaç var. Ancak küresel jeopolitik riskler de süreci etkiliyor" dedi. Sözlerini, “Üretim bazlı iyi bir ekonomik program ve teşvikler açıklanmalı” diyerek tamamladı.