HAYVANCILIĞA KOŞULSUZ DESTEK…

Ülkemizde hayvancılıkta yaşanan sorunlar devam ediyor. Covid-19 salgını nedeniyle gerek bitkisel ürünlerde gerekse hayvancılıkta ithalat olanakları sınırlandı. Paramız olsa dahi dışarıdan hemen ürün alınamayacak konuma geldik.

Hayvan açığı ithalat ile kapatılıyor. Hayvan yetiştiricileri giderek daha zor koşullarda mücadele ederek sürekli artan girdi maliyetlerine rağmen ayakta kalmaya çalışıyor.

Hayvancılıkta en temel sorun yem girdi maliyetlerinin çok yüksek olmasıdır. Yem hammaddelerinin %70`i de ithalat yolu ile karşılanıyor. Türkiye yem sektörü 25 milyon tona yakın yem üretiyor. Ancak bunu 12,5 milyon tona yakın tarımsal hammadde ithal ederek ve 3,3 milyar dolar düzeyinde ithalat faturası ödeyerek yapabiliyor. 

Ayrıca yem hammadde ve yem bitkileri üretim planlamasının ve destekleme miktarının yetersiz olduğu her platformda dile getiriliyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre 18 milyonu büyükbaş, 50 milyonu küçükbaş olmak üzere toplan 68 milyon hayvan varlığımız var. Kişi başına düşen hayvan sayısı bir bile değil.

Et üretiminde kendimize yeterli olduğumuz söyleniyor. Peki neye göre? Batı Avrupa’daki ülkelerin büyük bölümünde bir kişi yılda ortalama 80 ile 90 kilo et yiyor. Türkiye’de ise bir kişinin yılda tükettiği ortalama et miktarı giderek artıyor ama 35 kilo seviyesinde bulunuyor.

Son 10 yıllık dönemde 8 milyon baş hayvan ithalatı yapıldı. Canlı hayvan dışalımına ek olarak 300.000 tonda et alındı. Son 10 yılda ithalata ödenen rakam yaklaşık 8.5 milyar doları buluyor. Son yıllarda yapılan kurbanlık hayvan dışalımının hayvancılık sektörümüzde ciddi yaralar açtığı da unutulmamalıdır.

Ziraat Mühendisleri Odasının (ZMO) açıklamasına göre; Tarım ve Orman Bakanlığı 26 Ekim 2019`da Besilik Sığır Dışalımı Uygulama Talimatı ve Teknik Şartnamesi`nde düzenleme çalışması yapılacağını belirterek, besilik hayvan dışalımın bu tarihten itibaren tamamen durdurulduğunu duyurmuştu. Bu önemli açıklamaya rağmen, 2020 yılı Ocak ve Şubat aylarında 108.305 büyükbaş hayvan ithalatı yapıldı. Brezilya, Uruguay ve Macaristan başta olmak üzere Çekya, Romanya, Almanya, Avusturya, Slovakya, İrlanda ve Avusturya`dan büyükbaş hayvan ithal eden Türkiye; Avusturya, Bulgaristan, Macaristan, Romanya, Rusya ve Ukrayna`dan da koyun dışalımı yaptı.

Ülkemizde yetiştiricilerin ve üreticilerin yem ve diğer girdi maliyetlerinin oldukça yüksek olduğu herkes tarafından bilinmektedir. Hayvanlarını kestirmek istediği zaman Et ve Süt Kurumu`nun depolarının dolu olması gerekçesiyle 2-3 ay sonrasına gün verildiği yetiştiriciler tarafından yaygın olarak dillendirilmektedir. Yapılan hayvan ve et ithalatı ile hayvancıkla uğraşanlar her geçen gün daha da zor duruma düşmekte ve sektörden çekilmeler olmaktadır.

Sonuç olarak; gıda güvencesinin sağlanması, yurttaşlarımızın sağlıklı ve yeterli et tüketimi için ülkemizde hayvancılık koşulsuz desteklenmelidir. Hayvancılıkta dışalım yapan ülke konumundan dışsatım yapan bir ülke konumuna gelebilmemiz için bir an önce başta yem olmak üzere tüm girdi maliyetlerini düşürmeye yönelik somut destekleme politikaları açıklanmalıdır. Yem bitkileri üretimini artırma kadar kaba yem üretimini de arttırıcı destekler hayvancılık destekleme paketinin içinde yer almalıdır. Hayvanların ihtiyacı olan yem hammaddelerinin yurt içinde üretiminin planlaması ve yem açığının kapanması, yeme dayalı yetiştiriciliğin yanında meralarımızın amacı dışında kullanımı önlenerek mera hayvancılığı imkânlarının yaygınlaştırılması, üretim, girdi temini ve pazarlama üçgenini kapsayacak nitelikte kooperatifleşme ağı kurulması, hayvan ıslah çalışmalarının ciddi anlamda hayata geçirilmesi gibi projeler açıklanmalıdır.