Hukuk ve Kültürün Toplumsallaştırması!

HUKUK KÜLTÜRÜ

Hukuk kültürü nedir derseniz, ben size baştan uzlaşma sanatı derim, nasıl yani müzakere, tartışma, karşılıklı kabullere dayalı uzlaşma ve sözleşme, yasa, kanun deger derim… Bunu yapabilen kişilerde toplumlarda çatışmadan anlaşabilirler..  Bunlar bir toplumda yoksa hukuk düzeni otoriterliğin/otoritenin düzeni olur… Kendince adalet getirirken öbür tarafa adalet getiremez, adaletsizlik, en büyük ahlaksızlıktır.  İşte tamda bu nedenlerle toplumsal barış, baskıya zora dayanır, her daim zor ve baskı kullanmak ise ciddi bir enerji kaybıdır… Bu nedenle, müzakereye dayalı, hukuk kültürü üzerine düşünmeliyiz… Düşünelim mi?

Hukuk Nedir Dersek, Haklar, insan varlığına temel oluşturan kişi/vatandaş ve kamu hukukuna dayalı hak ve adalet kavramı üzere, hak ve adaleti sağlayarak toplumsal düzeni barış üzere oluşturmak için, Hukukun üstünlüğüne dayalı olarak oluşturulmuş yasalar dersek… Toplumsal kurallar olan yasaları düzenleyen ve vatandaşların haklarını, devletin yaptırım gücünü belirleyen yasaların bütünü,  hukuk düzeni, yasalar kanunlar da diyebiliriz… Hukuk Felsefesi, İnsan ve yurttaşlık haklarını kavram, kuram ve uygulama açısından daha iyi olanı arayan, bunları uygulayan bu alanda bilimsel çalışma yapılan alan dediğimiz de diyebiliriz…  Bu çalışmalara dayalı olarak Toplumsal kuralları düzenleyen, devlet ile vatandaş, devletin kurumları arasında ki kuralları, bu kuralları hangi kurumun, bunun sonucu gereken yaptırımları, yasaya dayalı güçle kimin uygulayacağını belirleyen yasaların tümüne hukuk kuralları dersek… Bunların uygulamasında oluşacak kültüre hukuk kültürü diyebiliriz… Ayrıca ahbaplık, dostluk hukukum var denildiğinde de başka bir hukuk kültürü, gelenek ortaya çıkar… Biz iyi anlaşıyoruz, zorlamaya üstünlüğe degil, sohbete, samimiyete, gönüllülüge, karşılıklı iyiliğe, mutluluğa neden olmak üzere davranışların oluşturulduğu arkadaşlık, akrabalık, dostluk hukuku oluşması da kişilerin kendi aralarında bir hukuk kültürü inşaa ettiklerinin göstergesidir diyebiliriz…   Bütün bunlara uyulmuyorsa bir hukuk kültürümüz yok demektir…  Hukuk kurallarına uymayan, hukuku zorlayan durum, kuralları yok sayan kişilere de hukuk konusunda kültürsüz diyebiliriz… O zaman kültür nedir, neden bu kadar önemlidir ile yazımıza devam edelim?!?

Kültür dediğimiz de akla gelen bir yaşam kılavuzu, bir karakter oluşturma işi, yol yöntemler de diyebiliriz, bu kavrama baktığımızda şunları görebiliriz… Tarihsel, toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün maddi/manevi = Soyut/Somut değerler ile bunları yaratma, sonraki nesillere aktarma amacıyla kullanılan, insanın doğal çevresine egemenliğinin,  toplumsal düzenlerini aldıkları değerlerini, ölçüsünü gösteren sanatsal, bilimsel araçların bütününü kültür kapsar… Ayrıca kültür bizi, biz yapması acısından ele alındığın da bize ait olan, milli, özgü düşünce ve sanat eserlerinin bütünüdür de denilebilir… Edinilen bilgiler üzere, muhakeme, zevk ve eleştirme yeteneklerinin öğrenim ve yaşantılar yoluyla geliştirilmiş olan biçimine de kültür diyebilirsek ki deriz…  Bu sadece biz insanlar içinde geçerli bir durumda degildir, tüm canlılar için uygun biyolojik şartların, kısaca canlıların iyi yaşaması için hazırlanmış ortamlarada, bu ortamların yararlı mikrop üretmesine de kültürel ortam diyebilirsek ki deniyor.. Kültür mantarı örneginde olduğu gibi…

İnsan topluluklarının temel ilkelerini inşada insana yardımcı olan bu iki kavramı, hukuklu, kültürlü olarak biz bireyler kişiselleştirebilirsek, toplum olarak toplumsallaştırabilirsek… Daha sağlıklı işleyen hem yerel, hemde evrensel düzeyde bir toplumsal düzen kurabiliriz, kurmak işi kültür ve hukuk işidir, üzerinde anlaşılmış hukuk kurallarının üstünlüğüne dayalı, demokratik bir toplumsal düzen kurmak umuduyla, ricasıyla dilegiyle, Selam ve sevgilerimle…

Fikri Adil – baskentPostası.com – 8.11.2022

Kaynaklar

1* http://www.dildernegi.org.tr/TR,274/turkce-sozluk-ara-bul.html

2* https://sozluk.gov.tr/