Haber-Yorum: Muhsin AKIL

Güney Afrika, İsrail’in Filistin halkına yapmış olduğu zulüm, vahşet ve soykırıma seyirci kalmayarak Uluslararası Adalet Divanı’nda yargılanması için suç duyurusunda bulunması sonrasında Uluslararası Adalet Divanı (UAD) İsrail hakkında Gazze’deki Filistin halkına yönelik öldürme, saldırı ve yıkımlarla ilgili her türlü eylemden kaçınması ve soykırımı önlemek için tüm tedbirleri almasına hükmetmesi İsrail’i çıldırtmaya yetmiştir. İsrail Başbakanı Netanyahu Güney Afrika’nın açmış olduğu davayı umursamadan İsrail’in her ülke gibi temel meşru müdafaa hakkı olduğunu, adil savaş yürüterek kendini savunmaya devam edeceğini açıklaması da insanlık tarihine kara bir leke olarak geçmiştir. 

Güney Afrika Cumhuriyeti’nin 29 Aralık 2023 tarihinde, İsrail’in 1948 yılında imzalanan Birleşmiş Milletler (BM) Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’nin ihlal ettiği sebebiyle Uluslararası Adalet Divanı’na (UAD) açmış olduğu dava üzerine (11-12 Ocak’ta Lahey’de Barış Sarayı’nda görülen dava) Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres “İsrail’in Gazze sakinlerine yönelik öldürme, saldırı ve yıkımla ilgili her türlü eylemden kaçınması ve soykırımı önlemek için tüm tedbirleri alması” ve “İsrail devleti, Gazze’de yürüttüğü askeri operasyonları derhal durdurmalı” hükümlerini not edildiği ve Uluslararası Adalet Divanının (UAD) İsrail’e yönelik aldığı ihtiyati tedbir kararlarının tüm taraflar için bağlayıcı olduğunu belirtildi.

Uluslararası Adalet Divanı’nın (UAD) Güney Afrika Cumhuriyeti’nin açmış olduğu davada mahkemenin İsrail’in davanın reddedilmesi talebini reddetmesinden dolayı almış olduğu kararlar üzerine Cumhurbaşkanı R. Tayyip Erdoğan’ın memnuniyetini belirten bir açıklama yapmıştır. Cumhurbaşkanı R. Tayyip Erdoğan “Uluslararası Adalet Divanı’nda Gazze’deki insanlık dışı saldırılarla ilgili alınan ihtiyati tedbir kararını değerli buluyor, memnuniyetle karşılıyorum. Filistinli masum sivillere yönelik işlenen savaş suçlarının cezasız kalmaması için sürecin takipçisi olmayı sürdüreceğiz. Soykırım Sözleşmesi’ne taraf ülkeler için bağlayıcı olan kararın, İsrail’in gerçekleştirdiği saldırıların artık bir son bulmasına vesile olmasını diliyoruz. Türkiye olarak ateşkesin tesisi ve kalıcı barışa giden yolun temini adına tüm gücümüzle çalışmaya, Filistinli kardeşlerimizin yanında olmaya devam edeceğiz.”

İsrail’in Gazze üzerindeki zulmü, vahşeti ve soykırımı üzerine gerçekleşen algı operasyonları, dezenformasyonlar ve yalan haberler üzerine İletişim Daire başkanlığı bugüne kadar 200’e yakın olayı deşifre ettiklerini açıklaması geleceğe yönelik ipuçlarını vermiştir. Bu konuyla ilgili Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından İstanbul’da düzenlenen “Gazze Savaşında Medyanın Hakikat Mücadelesi: Şiddet, Dezenformasyon, Sansür” sempozyumunda bir konuşma yapan Fahrettin Altun, İsrail’in savaş suçu işleyerek Filistin halkı üzerinde soykırım yaptığına değinerek hakikatler karşısında büyük bir yalan ve korku imparatorluğu üzerinden sistematik dezenformasyon yaptığını ifade etmiştir. İletişim Dairesi Başkanı Fahrettin Altun yapmış olduğu konuşmasının sonunda  Filistin halkının sesini bütün dünyaya duyurmaya devam edeceklerini belirtmiştir.

Uluslararası Adalet Divanının (UAD), İsrail aleyhine açılan “soykırım” davasında ihtiyati tedbir kararı vermesi üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan başta olmak üzere Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik yapmış olduğu açıklamalarda kararın bir ilk olduğuna değinilerek, Uluslararası Adalet Divanı’nın açıkladığı ihtiyatı tedbir kararına İsrail’in uygulaması gerektiğini, katliamların durdurulması, insani yardımların acilen ulaştırılması, İsrail’in hak ettiği şekilde yargılanması ve işlemiş olduğu insanlık suçuna son verilmesi, başta Filistin olmak üzere tüm insan hakları savunucularının talep ettiği adaletin sağlanması gerektiği üzerinde durmuşlardır.

7 Ekim 2023’ten bu yana devam eden Filistin/Gazze’deki İsrail zulmü, vahşeti ve soykırımından dolayı birçok İsrail askeri ve vatandaşının Hamas tarafından esir alınması sadece dünyada değil aynı zamanda İsrail iç siyaseti ve halkı üzerinde de derin bir çatlağın oluşmasına sebep olmuştur. İsrail halkı günlerdir sokaklara çıkarak İsrail Başbakanı Netanyahu’yu protesto etmektedir. Daha şimdiden İsrail halkı erken seçim istemeye başlamıştır. İsrail halkı Başbakan Netanyahu’nun Gazze’deki İsrail askerlerini umursamamakla suçlamaktadır. İsrail halkı savaşın bir an önce sona erdirilmesi, esirlerin kurtarılması ve Netanyahu hükümetinin gitmesi için sokak eylemlerini halen devam ettirmektedir.

Güney Afrika Cumhuriyeti’nin İsrail’in işgal altında tuttuğu Gazze’de Birleşmiş Milletler (BM) sözleşmesini ihlal ederek uygulamış olduğu soykırım üzerine Uluslararası Adalet Divanı (UAD) açmış olduğu dava üzerine İsrail’in Gazze sakinlerine yönelik öldürme, saldırı ve yıkımla ilgili her türlü eylemden kaçınması ve soykırımı önlemek için tüm tedbirleri almasına hükmetmesi dünya basınında da çok geniş yer bulmuştur.

Başta İsrail/Haaretz ve Güney Afrika/NEWS24 olmak üzere The Guardian, Reuters, Washington Post, AP, CNN, Al Jazeera, İran/Mehrnews, İngiliz/BBC, The Independent, Avustralya/ABC, South China Morning Post, NBC News, Strait Times, Malay Mail, France 24, EuroNews, ThSkyNews gibi dünyanın önde gelen basın kuruluşları Uluslararası Adalet Divanı’nın almış olduğu kararı manşetlerine taşıdılar. Bilhassa UAD’nin ‘Gazze’de yaşanan insani trajedinin son derece farkında olduğunu ve can kayıplarından derin endişe duyduğunu’ belirtmesi dünya basınında yankılandı. Dünyanın önde gelen basın kuruluşları Uluslararası Adalet Divanı’nın almış olduğu karar üzerine manşetlerine öncelikle soykırımı önleme ve ateşkes talebini taşıdılar.

Güney Afrika Cumhuriyeti’nin İsrail’in Gazze’de soykırım uyguladığına dair başvurusunun Uluslararası Adalet Divanı’nda kabul edilmesi dünya gündemine bomba gibi düşmüş ve uluslararası medyada manşetlere taşınmıştı. Güney Afrika’nın bu medeni cesareti ve insani değerler üzerinde hassasiyeti insanlık tarafından takdirle karşılanmıştı. Gerçi böylesi bir cesaretin ağır bedelleri olacağını Güney Afrika baştan kabullenmişti. Hatta bu konuda Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa “İsrail’e karşı dava açmamıza riskli diyorlar. Bize saldırabilir, iç karışıklık çıkarabilirlermiş. Ne olursa olsun ilkelerimize bağlı kalacağız” diyerek başlarına gelebilecek hür türlü tehlikeyi/riski baştan kabul ettiklerini ifade etmişti.

Son günlerde ABD, Katar ve Mısır’ın ortaklaşa İsrail ile görüşerek yeniden esir takasına karar vermeleri ne kadar İsrail tarafından kabul edilmiş ise de İsrail’in buradaki yegane amacı Hamas’ın elindeki tüm esirlerin serbest bırakılması ile ilgili zaman kazanması olarak değerlendirebiliriz. Esir takasıyla ilgili Fransa’nın başkenti Paris’te yapılan görüşmeye ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Bill Burns, İsrail Dış İstihbarat Servisi Mossad’ın Başkanı David Barnea, Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ve Mısır İstihbarat Başkanı Abbas Kamil katıldığı ortak ‘esir takası kararı’ görüşmesinin yapıcı/olumlu sonuç vermesi geçici de olsa savaşa iki ay ara verilmesi kararının alınabileceği ama Hamas’ın kalıcı bir ateşkesten yana olduğu ve İsrail’in Gazze’den çekilmesini şart koşabileceği de bilinmektedir. İsrail’in yapmış olduğu açıklamaya göre Hamas’ın elinde hala 136 İsrailli esirin bulunduğu ifade edilmiştir. Ayrıca böylesi bir anlaşma sonucunda İsrail’in elindeki tüm Filistinli esirlerin serbest bırakılıp-bırakılmayacağı hala belirsizliğini korumaktadır.