Nöbetçi Eczaneler
Kuzu Göbeği mantarı sevenlerin beklediği günler sonunda geldi. Türkiye’de en çok sevilen mantarlar arasında bulunan Kuzu Göbeği oldukça değerli ve nadir bulunan bir mantar türü. Peki Kuzu Göbeği ne zaman çıkar? Nerelerde çıkar? Kuzu Göbeği mantarının 2024 yılı kilogram fiyatı nedir? İşte Kuzu Göbeği mantarı ile ilgili tüm ayrıntılar.
Kuzu Göbeği Mantarı Ne Zaman Çıkar?
Kuzu Göbeği Akdeniz ve Ege Bölgesi’nin kıyı şehirlerinde ve deniz seviyesine yakın olan yerlerde Şubat ayında çıkmaya başlar. Karadeniz Bölgesi gibi daha soğuk olan bölgelerde genellikle Mart ayının sonlarına doğru çıkmaya başlar. En verimli toplandığı ay Nisan ayıdır ancak sıcaklık ve yüksekliğe göre bu bilgiler değişkenlik gösterebilmektedir.
Kuzu Göbeği Mantarı Nerelerde Çıkar?
Kuzu Göbeği rasgele her yerde önünüze çıkabilecek bir mantar türü değildir. Kendine has özel yerlerde çıkmaktadır. Ayrıca görmesi kolay sanılsa da gözünüzün önünde durduğu halde bile görmeyebilirsiniz. Bu nedenle mantarın görüntüsüne gözünüzün alışık olması gerekmektedir. Ak Göbek diye tabir edilen beyaz ve kahverengi olanları daha zor görülür. Siyah olanlar genelde daha kolay gözünüze çarpar. Genellikle siyah olanları önce çıkar. Beyaz olanlarsa havanın daha da ısınmaya başladığı sezonun ileriki dönemlerinde çıkar. Genellikle meşe ve çam ağacının karıştığı yerleri sever. Yine de bazen hiç beklemediğiniz bir çimenlikte hatta bahçede bile çıkmaktadır. Biraz sürpriz yerlerde çıkmayı seven enteresan bir mantardır. Sakin ve insandan uzak olan ve su olan yerleri çok sever. Yol kenarlarını çok sevmektedir. Özellikle toprağın havalanmış olduğu yerlere bayılır. Çapalanmış toprak birikintilerinde çıkmaya bayılır. Hele ki yanan ormanların olduğu yerler en sevdiği yerlerdir. Ege ve Akdeniz Bölgesi adeta anavatanıdır ama aslında Karadeniz Bölgesi’nde de çok çıkmaktadır. Türün devamlı ve bol çıkmasını sağlamak için toplanırken file kullanılması tavsiye edilir. Ayrıca kökünün toprakta kalmasının da önemli olduğu bilinmektedir.
Kuzu Göbeği Kilosu Ne Kadar?
Son zamanlarda yanık bölgeleri diye tabir edilen bölgelerdeki veya toprak birikintilerinde çıkan mantarları özellikle Karadeniz bölgesinde mantar alım yapanların almak istemediği gözlemlense de bu pek doğru bir yaklaşım değildir. Çünkü zaten çok bulunabilen bir mantar olmadığından bu seçicilik pek de mantıklı değildir. Kilogram fiyatı mantarın rengine ve durumuna göre ve sezonun zamanına göre değişkenlik göstermektedir. Toplaması oldukça zahmetlidir. Bazen saatlerce yürürsünüz ve hiç önünüze çıkmayabilir. Bu nedenle ucuz bir mantar değildir.
Sezonun erken zamanlarında fiyatı yüksektir. Bu yıl alım yapanların 800 ile 1500 TL arasında bir kilosunu aldığı gözlemlenmiştir. Satın almak istediğinizde ise elbette bu fiyat elbette daha yüksek olacaktır. Havalar ısınıp mantar bollaştıkça alım fiyatı da düşmektedir. Kuzu Göbeği mantarı toplayanların en büyük derdi fiyatının beklenenden düşük olmasıdır. Her ne kadar göze yüksek bir fiyat gibi görünse de bu mantarı günde 1 kilo bulmak neredeyse çok zordur. Mantar hep aynı yerde çıkmadığından araba ile değişik yerlere bakılması gerekmektedir. Bazı günler 3 mantar bulup eve dönüldüğünü de hesap ederseniz bu mantarı toplamanın ne kadar emek isteyen bir şey olduğunu anlayabilirisiniz.Ancak verimli bir dönemde kilo ile bulabilmek mümkün olabilmektedir. Sezon başında ve sezon sonunda Kuzu Göbeği çok az bulunmaktadır.
Avrupa’da ise kuzu göbeği mantarı daha yüksek fiyatlardan satılabilir, özellikle gurme yiyecek pazarlarında. Avrupa’da kuzu göbeği mantarının kilogram fiyatı genellikle 30-60 Euro (yaklaşık 35-70 USD) arasında değişebilir. Lüks restoranlar ve gurme mağazalarında bu fiyatlar daha da artabilir.
Son zamanlarda Kuzu Göbeği yapay olarak seralarda da üretilmeye başlamıştır. Bu yapay üretimdeki mantarların lezzeti kesinlikle Dağ mantarı gibi değildir. Fiyatını doğal dağda çıkan ile kıyaslamak ise kesinlikle doğru bir yaklaşım değildir.
Kuzu Göbeği Hakkında Bazı Bilgiler
Kuzu göbeği mantarı, yani Morchella esculenta, ormanlık alanların nemli topraklarında yetişen, yüksek gastronomik değere sahip bir mantar türüdür. Bahar aylarının vazgeçilmez lezzetleri arasında yer alan bu mantar, özellikle yemekseverler ve şefler tarafından büyük bir ilgiyle karşılanır.
Bu mantarın en belirgin özelliği, konik şekli ve yüzeyindeki büyük, girintili çıkıntılardır. Bu çıkıntılar mantara petek benzeri bir görünüm kazandırır ve lezzetinin yanı sıra estetik bir değer de taşır. Kuzu göbeği mantarının boyu 2 ila 15 cm arasında değişebilir, rengi ise sarımsı kahverengiden koyu kahveye kadar uzanabilir.
Büyüme dönemi ve habitat seçimi bakımından oldukça seçicidirler. Genellikle kış sonu ve ilkbahar başında, özellikle yağmurlu dönemlerden sonra toprak neminin arttığı zamanlarda en iyi verimi verirler. Yeni yetişen ağaçların altı, özellikle meşe ve karaağaç gibi türler, kuzu göbeği mantarının yetiştiği yerler arasındadır. Ayrıca, orman yangınlarından sonra bu mantarların bolluğu gözlemlenmiştir; yangının mantarın büyümesi için gerekli koşulları sağladığı düşünülmektedir.
Gastronomik açıdan değerlendirildiğinde, kuzu göbeği mantarı yüksek talep görür. Nadir bulunması ve hasat edilmesinin zor olması nedeniyle pazarlarda yüksek fiyatlarla satılır. Tat olarak, hafif cevizsi bir lezzete sahiptir ve yumuşak, süngerimsi dokusuyla tanınır. Çorba, sos, et yemekleri ve risotto gibi çok çeşitli yemeklerde kullanılır.
Kuzu göbeği mantarının sağlık üzerindeki etkileri de dikkate değerdir. Antioksidanlar, vitaminler ve mineraller açısından zengin bir kaynak olan bu mantar, bağışıklık sistemini güçlendirici özelliklere sahip olduğu için değerlidir. Ayrıca, içerdiği yüksek lif oranı ile sindirim sistemine de faydalar sağlar.
Toplanırken, özellikle zehirli mantarlarla karıştırılmamasına dikkat edilmelidir. Mantar toplama bilgisi olmayanların uzman bir rehber eşliğinde toplama yapmaları önerilir. Kuzu göbeği mantarının sürdürülebilir bir şekilde toplanması, doğal popülasyonun korunmasına ve mantarın gelecek nesiller için de var olmasına olanak tanır.
CUMHA – Serhat Uzunkök (Başkent Postası) baskentpostasi.com