Osmanlı’yı zamanın idrakine söyletmek

Türkiye ekonomisi için bundan böyle «Çin Modeli» tercih edilecekmiş. Sayın Erdoğan, “Ekonominin dört sacayağı bulunuyor. Bunlar enflasyon, ihracat, faiz ve üretim. (……..) Türkiye’yi üretimle büyütmek, faiz kıskacından çıkarmak ve bunun tamamen bitirilmesi için ‘ekonomide yeni dönemi’ başlattık” diyor.

Bu sözler güzel. Vád edilenlerin gerçekleşmesi zor olsa da insàna ümit veriyor. Lâkin sayın Erdoğan sözlerinin devamında, “Üretimle yabancı yatırımcıların dikkatini çekeceğiz. Çin böyle büyümüş” diyor.

CB Erdoğan «millî görüş» kökenli (merhum Erbakan’ın yolunda, millî değerlere bağlı, İslâm inancında) vatanseverliği tartışılmaz biri olarak tanınır. Hal böyle olunca insàn merak ediyor «Osmanlı Modeli» neden aklına gelmiyor da, üretim tabanlı gerçekçi ekonomi modeli için «Çin Modeli»ni telafuz ediyor?

Osmanlı Devleti asırlarca bölgesinde ve dünyada hâkim güç idi. Hem devlet yapısı hem millî seciye olarak İslâmî kuralları uygulardı. Çöküşü de, XVII. yüzyıldan itibaren bu güzel hasletler yitirilmeye başladıktan sonradır. Yine de yaklaşık üç yüz yıl varlığını sürdürmüştü.

Binayı Allah için inşá etmiş, binaen’aleyh temellerinden itibaren güçlü ve kerim bir devlet kurmuş isen, Hakk’tan ve adaletten yana bir sistemin varsa (bu halin devam ettikçe) kolay kolay yıkılmazsın.

Yunus Emre, “Yerden göğe küp dizseler / Birbirine bend etseler / Aradan birin çekseler / Seyreyle sen gümbürtüyü” mısralarıyla ne demek istemişti?

Yàni o güçlü bina kolay kolay yıkılmaz lâkin ADALET gibi temel taşları çekmeye kalkarsan yıkılır hem de feci şekilde yıkılır. Adamlar önce temelleri yıktı bu yüzden. Merhum Ahmet Kabaklı hoca, bunu TEMELLERİN DURUŞMASI isimli eserinde tafsilatıyla anlatır.

Osmanlı hangi temelllerle devletini güçlü, halkını mutlu etmişti? Bazıları domuz gibi biliyor ama ya inadına gizliyor ya da yalan ve iftiralarla halka gerçeğin hilafını, tersini anlatıyorlar.

Bu yüzden «Temellerin Duruşması» bizzatihi iktidar partisi tarafından tekrar yapılmalıdır. Durum vahim ve âcil bir durum tesbiti zarurî.

Yalnızca ekonomimiz değil, eğitim sistemimiz, hattâ dinî sahada itikadımız bile bozulmuş durumda. Dişlilerin yanlış yöne dönmesi, mekanizmanın sekteye uğraması, zincirleme kazalar gibi, veya bir başka açıdan virüslerin yayılması gibidir. Birinin bozukluğu diğerini de bozar.

Osmanlı döneminde Ticaret yollarındaki değişmeler, feodalizmden kapitalizme geçiş ve sanayi devrimi gibi gelişmeler devletin ekonomik yapısında da değişikliklerin kapısını açmış, politik ve ekonomik kararların yeniden incelenmesini gerektirmişti.

İktisatçılarımız, «Osmanlı Model»ini Weberyen bakış (Max Weber’in iktisat sosyolojisi), yapı itibarıyla (temellere) bakış, Osmanlı pragmatizmi (faydacı) bakışı, adalet ve bolluk ekonomisi bakışı ve ahîlik (ahlâkî) bakış başlıklarıyla incelemişlerdi…

Efsûs ki, yeni nesillere zerk edilen Osmanlı düşmanlığı yapılan en ciddî çalışmaların dahi sağlam ve gerçekçi bir sonuca bağlanmasına mani olmuştur.

Bugün (zamane nesiller) ekonomideki durumu, “Osmanlı «Sanayi Devrimi»ne evrilen kapitalizm sürecini takip edemedi, ticarete önem vermedi, yalnızca fetihler ve ganimet odaklı bir ekonomik yapı ile de çöktü” diye basit, adi ve düşmanca yorumluyor!

Bu yanlış ve zaten esas olan, modern telakkilerin mihveri: Tarihte nelerin olduğu değil, neden öyle olduklarıdır. Modern bilimin her sahasına hattâ Evrim teorisine bile öyle bakıyor adamlar.

“Charles Darwin’in devrinde genleri inceleyecek imkânlar bugünkülerle mukayese dahi edilemez. Bu yüzden aslında tam olarak maymundan geldik dememiştir ama demiş olsaydı bile kendince haklıydı” diyor bilim dünyası. Zannederim mesele anlaşılmıştır.

Ey ricâl-i devlet, Çin değil, Osmanlı Modeli üzerinde çalışınız. Allah aklı taklitte kullanalım diye vermedi. Osmanlı Modeli, esasen Osmanlı’yı taklid de değildir. Onu zamanın idrâkine söyleteceksiniz. 10.12.2021