Türkiye’nin tanınmış beslenme uzmanlarından Prof. Dr. Canan Karatay, geçmişten günümüze Türkiye’nin ekmek tüketim alışkanlıklarını ve bu alışkanlıkların sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini ele aldığı bir konferansta konuştu. Prof. Dr. Karatay, 1948 yılına kadar Türkiye’de tüketilen ekmeğin esmer ve ekşi mayalı olduğunu, ancak Amerika’nın genetik müdahaleleri ile bu durumun değiştiğini belirtti.
Ekmek Tüketiminde Köklü Değişim
Prof. Dr. Karatay’ın ifadelerine göre, Amerika Birleşik Devletleri’nin 1950’lerde başlattığı genetik müdahaleler, Anadolu’nun yerli buğday çeşitleri olan 14 kromozomlu Siyez ve 28 kromozomlu Kavılca buğdaylarının 48 kromozomlu “Cüce Buğday” olarak adlandırılan yeni bir türe evrilmesine neden oldu. Bu durum, hem buğdayın yapısında hem de tüketim alışkanlıklarında radikal değişikliklere yol açtı.
Sağlık Sorunlarının Artışı
Yeni buğday türüyle birlikte Türkiye’de gluten, çölyak, diyabet, otoimmün hastalıklar, obezite, Alzheimer, demans ve dikkat eksikliği gibi bir dizi sağlık sorununun görülme sıklığının arttığına dikkat çeken Karatay, bunun toplum sağlığı üzerindeki vahim etkilerine işaret etti. Ayrıca, Türkiye’nin ekmek israfında dünya lideri olduğunu ve bunun tasarruf bilincinin yetersizliğinden kaynaklandığını vurguladı.
Endüstriyel Beyaz Un ve Medya Etkisi
Türkiye’de özellikle medyanın beyaz ekmek tüketimini kalite ve refahın bir göstergesi olarak sunması ve bunun sonucunda vatandaşların bu tüketim modeline yönlendirilmesi eleştiri konusu oldu. Prof. Dr. Karatay, “Ekmeksiz doymuyorum” algısının yarattığı sağlık problemlerine ve bu durumun maliyetine dikkat çekti.
Sağlıklı Beslenme Çağrısı
Karatay, sağlıklı beslenmenin ve yerli ata tohumları ile geleneksel tarım yöntemlerinin teşvik edilmesinin önemini vurgulayarak, tüketicilerin bilinçlenmesi gerektiğinin altını çizdi. Kimyasal gübreler, zehirli ilaçlar ve genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO) kullanılmadan üretilen gıdaların tercih edilmesi gerektiğini savundu.
Konferans, Prof. Dr. Canan Karatay’ın buğday ve ekmek tüketimi üzerine yaptığı bilgilendirmelerle ve sağlıklı yaşamın önemini vurgulayan çağrılarıyla sona erdi.