YENİ VALİYE VE KAMUOYUNA ARDAHAN RAPORUDUR

YENİ VALİYE VE KAMUOYUNA ARDAHAN RAPORUDUR…

Sayın Vali;
Türkiye Cumhuriyeti’nin Bayrağını ve Cumhurbaşkanını temsil etmeye geldiğiniz bu kentte normal, rutin valilik görevinizin yanında hala tartışılan, muhalefetin kurma, iktidarın millete baş kaldırma olarak yorumladığı 15 Temmuz Darbe Girişimi ardından çıkarılan ve hala birçok alanda yürüklükte olan olağanüstü hâl yetkilerinin yanı sıra diğer valilerden farklı olarak birçok yetki avantajına sahip, ‘Sınır Valisi’ ünvanlı vali olduğunuzu bildiğiniz ülkenin Kafkaslara komşu, Gürcistan ve Ermenistan’a sınır olan Ardahan’ımıza hoş geldiniz.

Sayın Vali;
Acil olduğundan dolayı sizden ilk ricamız başlamasına çok kısa bir süre kalan Bölgesel Amatör Ligine katılması gereken kentin futbol takımı Serhat Ardahan Spor’a ayağınızın tozuyla sahip çıkmakla kaymakamlıktan terfi ettiğini ilk valilik görevinize gençlere sahip çıkmakla başlayabilir ve acil olduğundan başlamasına kısa bir süre kalan lige bu takımı sokmak için hemen kolları sıvayacağınızı umuyor, saygılar sunuyorum.

Sayın Vali;
Ekonomisinin bel kemiği, dinamosunun hayvancılık ve tarımcılık olduğu ama yıllardır verilen onca samimi desteklere rağmen hala atadan, dededen kalma toprak damlı ahırlarda hayvancılığın yapıldığı, Doğrudan Gelir Desteği başta olmak üzere birçok desteğin kâğıt üzerinden verildiği görülmeyen ve adına da tarımcılık yapılıyor denilen ama birçok arazisi, merası ekilip, biçilmeyen lakin mavi dosyada hazırlanan hayali ekip, biçenlerin destekler aldığı bu kente hoş geldiniz.

Sayın Vali;
Sosyal alanları yok denecek kadar az olan bu nedenle; Balkonda, AVM de, parkta, sahilde olmasa da çeper diplerinde ve işsizlik dolaysıyla dolu olan ve tavla, fanti, hoş gün hatta alenen, açıkça kumar oynanan kahvelerde, köy bakkallarında günün sohbetlerinin yapıldığı ama başta belediyelerce, batı kentlerinde bulunan ve diğer adı diaspora denen stklarca ‘Özel Kalem/Harcamaları’ faturalarını şişirmek için yılda bir yapılmasından öteye gitmeyen sosyal etkinliklerin yok denecek kadar az olduğu park, bahçe, kapalı, açık alan eğlence merkezlerinden yoksun, yoksul şehir’e hoş geldiniz.

Sayın Vali;
6 Milyon Euro’ya mal olan ama yeterince tanıtılamadığı için ilgisiz kalan ve ihale edilerek, dağ otelinin özel sektöre kiralandığı ama onunda ilgi göstermediği için ihaleyi alan firma tarafından terk edilen Yalanızçam Kayak Tesisine, Göle ilçesine Yeşil Göle, Gölebert köyüne Çamlıçatak, Hanak ilçesine Meşe Hanak adını veren ve hızarcılıktan, ahırlara gont (kolon) olmaktan öteye gidemeyen ve bölge ekonomisine katkısı olmayan, Evliya Çelebinin ziyareti sırasında ormanlık alanın genişliğinden göremediği ve adına ‘Meşe Ardahan’ dediği ama bugün hala kesilip, yok edilen çamları ‘yenileme ve genişletme’ adı altında kıtır, kıtır doğranmaya devam eden şehre hoş geldiniz..

Sayın Vali;
Bu ülkenin kurucusu Ulu Önder Atatürk’ün her yıl 15-Haziran ile 15 Temmuz Günleri arasında iktidarın mevcut milletvekilin köyü de olan bir köyü, hariç nüfusunun tümünün Alevi olduğu Damal’ın Karadağlarına yansıyan siluetiyle ziyaret ettiği, 90’lı yıllarda Japonya’da yapılan ‘el emeği, göz nuru’ yarışmasına Çağdaş Yaşam Derneğince sunulan ve ödül alan el yapımı, yörenin yerel giyim kültürünü anlatan bebeklere sahip ilçemiz Damal’ın yanı sıra Akvaryum misali göllere sahip, içi/dışı kırmızı elması ile ünlü ve geleceğin Davos’u denen Posof, Gamera yaylası ile ünlü Hanak, Ardahan kalesi gibi yolu olmadığından başta Ardahanlılar olmak üzere birçok insanın gidip, ziyaret edemediği Şeytan Kalesinin yanı sıra Kinzo, Kurtkele gibi ve onca kale, kule, kilise, sinangoga sahip kentin iki ülkeye komşu Çıldır, Kaşarı ve süt ürünleri ile Ardahan’ın ekonomik bel kemiği olan ama Ardahan-Et gibi TİGEM’i kapalı bulunan Göle İlçelerine sahip, 75 plakalı Ardahan’a hoş geldiniz.

Sayın Vali;
Ulgar tünelinin delinmesini bekleyen Posof’un doğası gibi Ardahan’ın meyve, sebze yetişen Çukurova’sı olan Kurtkale bölgesine sahip, kışları Çıldır Gölü gibi yüzeyinin tamamı donan, Gürcistan ile ortak sınır gölümüz olan kuş cenneti Aktaş Gölü gibi yüzeyi donan, kış festivalleri yapılan Çıldır gölüne, diğer taraftan da bir çoğu içme suyu sorunu yaşayan ve yıllar önce hazırlanmasına karşın tozlu raflarda kaybolan, ‘Sütlüceler İçme Suyu Projesi’nin hayata geçirilmesini bekleyen 21 merkez köyün olduğu Kısır dağı eteklerindeki Hoçvan denen eski nahiyeli, ormanlarımızı elimizden almak için sınırlarını Göle İlçe Merkezine kadar uzatan Erzurum’a komşu olan ve Orman Müdürlüğü kapatılan ilçe Göle’ye bağlı olan tek beldemiz Köprülü Beldeli (Goraveng) şehire hoş geldiniz..

Sayın Vali;
Yıllardır yapılmayı bekleyen Ardahan/Göle-Selim Yolunun aşmayı hedeflediği ama bir hayli bozuk olan yayla, köy ve kent yollarımız gibi bir türlü yapılmayan yolun aracılığı ile aşılmayı hedeflediği Allahüekber dağından fışkıran suların Göle, Ardahan, Hanak ovalarına ve Çıldır kanyonuna hayat veren ama sulama barajları ile değil, HES’lerle gemlenen su kaynaklarının bir araya gelip, oluşturduğu ve Hazar Denizine kadar uzanan demir, Rus Köprülü kolyesiyle Kura Nehrinin simgesi olduğu, 1992 yılında 174 bin nüfusla yeniden vilayet olan ama nüfusu bugün 96 bin’ kadar düşen Serhat’a, Ardahan’a 17. valimiz olarak hoş geldiniz..

Sayın Vali;
Ülkeyi olduğu gibi Avrupa’yı Kafkaslara bağlayan Ulgar Dağını aşmak için yapılacak denilen tünelin başlamasıyla beraber her nedense hemen durdurulduğu, Doğu Anadolu Bölgesini ve Kafkasları Karadeniz’e ulaştıran yolun önündeki en büyük engel olan Sahara ile Doğu Anadolu ve Karadeniz insanlarını halaylar/horonlar eşliğinde bir araya getiren festivallerin yapıldığı, hala devam eden göçü tetikleyen 12 Eylül Darbesine kadar bölgenin hayvan borsası olduğu ve Ardanuç’a inen Bülbilan Yayla yolu ve tünelleri yapılmayan ve 30 yıldan fazladır aynı şefin idaresinde bulunan ve kent dışına taşınması gereken karayolları şefliği olan ama mevcut hükümetin projeleri arasında yer alan bir çok kentte gerçekleşen yolların, bir türlü bölünemeyen ve yapılamayan yollara sahip bu şehre hoş geldiniz..

Sayın Vali;
Adı, ‘Ardahan-Artvin’ projesi olan ve sizden önceki valilerimizden Seyfettin Azizioğlu tarafından düzenlediği basın toplantısında müjde olarak kamuoyuna açıklanan ama sonrasında ne olduysa sanki bir şeyler oldu da bir anda ‘masrafa gerek yok’ ta denilerek adı gibi alanı da değiştirilip, bir anda adı ‘Rize-Artvin’, yeri de denizin ortasında bulunan havaalanından daha ucuz masrafla yapılacak bir havaalanı isteyen bu kentte hoş geldiniz.

Sayın Vali;
Geçtiğiniz Bir yıl önceki kurban bayramında Covit-19 dolaysıyla geride kalan bu bayramda ise 9-10 bin hayvanın telef olduğu ŞAP dolaysıyla hayvan meydanları hala açılmayan, masa başında ki aşılama çalışmaları zamanında yapılmadığı için dana atma başta olmak üzere bir çok hastalıkla sıkça karşılaşılan, ekonomisinin dinamosu olan hayvancılığın günümüz teknolojisi ile değil, yüz yıllar önceki görenekler nedeniyle biten, vita yağı tenekesinde olmasa da hala ciddi anlamda markası olamayan, cam kavanozlarda satılmaya çalışılan, korsan ve kaçak arı ırkının baskısı altında ki çoğu bölgede ve ülkede olmayan bin bir bitki florasında yaşayan dünyada ki arı ırkının en uzun iğneli Kafkas arısı ballı memlekete hoş geldiniz..

Sayın Valim;
Gerek, br belde toplamda 7 Belediyenin ‘Yeni imar planı yapıyoruz’ denerek gerekse İmar Kanunun da yapılan değişikliklerle bazı yetkilerin belediyelerden alınıp, İl Çevre Müdürlüklerine verilmesi dolayısıyla bir yıldır inşaat sezonunun doğru, dürüst başlamadığı, başladığında ise başta Kura Nehir’ini olmak üzere dere yataklarını alt üst eden çamurlu kumlarla gelişi güzel bir imar yapılan kentte tarihi, kültürel evleri yok edilen ve müzesi olmayan Ardahan’a hoş geldiniz.

Sayın Vali;
Valilik tarafından bastırılan Kale-Kule-Kenti kitabında da anlaşılacağı gibi Göleli Fermani Baba, Aşıklık geleneğinin en yaygın olduğu yerler Doğu illeridir. Ardahan da bu illerden biridir ve yok olan aşıklık geleneği yönünden çok zengin bir mirasa sahiptir.
Bağrında birçok aşık yetişmiş ve yetişmeye de devam etmektedir.
Çıldırlı Şenlik (1850-1913), Çıldırlı İrfani (1750-1814), Hasta Hasan (1760-1828), Posoflu Zülali (1873-1956), Hanaklı Mazlumi (1855-1922), Posoflu Fa-kiri (1770-1850), Kul Karani (1730-1805), Posoflu Müdami (1914-1968) Aşık Püryani (1930-2010 ), Yener Yılmazoğlu (1958), Orhan Üstündağ (1956), Zeynel Çınar (1964) gibi evrensel ölçüye sahip yöre ozanlarının olduğu bu kentte valilik tarafından bastırılan ve adına Kale/Kule Kenti verilen dergiye rağmen yolu ve tabelası olmayan onca kale, kule, kilise, sinagog ve tarihi binaları olmasına rağmen bir çok resmi kurumda olduğu gibi 30 yıldan fazladır İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü gibi birçok kurum vekilin, vekili ile idare edildiği şehre hoş geldiniz..

Sayın Vali;
Ardahan’ın en eski ve köklü okulu olan, bir çok Ardahanlının eğitim aldığı, anısı olduğu ama depreme dayanıklı olmadığından değil, eski bina olduğu gerekçesi ile yıkım kararı çıkarıldığı yetmezmiş gibi bizzat içinde ve binlerce insanın ölümüne şahit olduğum 99 yılında yaşanan Marmara Depremi ardından yapılan denetimler sonrasında da ‘Depreme dayanıklı değil’ denilerek ya oturduğunuz valilik binası, vali yardımcılarınızın da lojman olarak kullandığı İl Özel İdareye ait bina gibi bir katı eksik yapılan ya da boşaltılıp, yıkılan onca bina arasında bulunan polis evi gibi ne yıkılıp, yenilenen ne de yenisi yapılan çürük binaların bol olduğu Ardahan’a hoş geldiniz.
Sayın Vali;
Yıllarca ve hala kardeşçe, birlikte uzun yıllarca birlikte yaşayan Türk, Kürt, Alevi, Terekeme, Ahıska, Rus, Gürcü, Ermeni medeniyeti ile yapılan onca yapı kültürüne sahip binaların temellerinde insan iskeleti ve tarihi yapıların fışkırmasına karşın yıkılıp, kentin betonlaşarak yok edildiği ve bu yetmezmiş gibi merkez polis karakolunun eski bir hastane binasında hizmet vermeye çalıştığı, yerel esnafı bitiren büyük market zincirlerinin ara sokaklara kadar girdiği bir kenttesiniz…
Sayın Valim…
20 bin öğrenci ve Bin 500’e yakın öğretmenin olduğu bu kent eğitim, öğretim sınavlarında yani 90’lı yıllar öncesi ilklerde olan ama son yıllarda yapılan istatistiklerde öğretimde başarı sıralamasında 80 vilayet içinde sonlardan kurtulamayan, gerek içinde bulunduğu doğası, gerekse kampüsünün yapı kültürü örnek bir üniversite olan ve bir zamanlar en çok yabancı ülke öğrencisi okutma sıralamasında ilk sıralarda bulunan ama son yıllardaki gerek yönetim anlayışı dolayısıyla gerekse keyfi uygulamalar nedeniyle yabancı öğrenciler dahil her geçen gün öğrenci sayısının azaldığı, tecrübeli öğretim üyesi yok denecek kadar yöneticilerinin az olduğu, olanlarında eşlerinin adını yan kuruluşlarına verip, tabelalar astığı kent merkezinden kopuk üniversitesi olan Ardahan’ımızdasınız..

Sayın Vali;
Mevcut hükümetin ilk iktidar olduğu yıllarda vaat ettiği KÖY/DES projelerinin en çok batağa battığı il olan yine aynı hükümetin vaatleri arasında olan STM yani sınır Ticaret Merkezlerinin biri müdürlüğü kentte olmayan demiryolu olmak üzere üç sınır kapısı olan ve bir çok sınır kentinde gerçekleşmesine karşın bu kentte gerçekleşmediği ve buna benzer onlarca değil, yüzlerce sorunu olmasına karşın umutların kuruyup, geçtiği, sararmaya başlayan doğası gibi solmasının yanında, son günlerde dolu ile birlikte yağan yağmurlarla yeniden yeşerip, yitirilmediği eski adı Meşe, Şark olan, iki gümrük kapısı olmasına karşın ithalat, ihracatı sıfır derecede olan sınır kenti olduğunu anlatmak için Serhat adını alan ama devam eden göç nedeniyle ve iş istihdamı olmadığından, yaşlı nüfusun üretim dışında kalması yüzünden 7 bin işsizin İş-Kur’a başvurduğu Ardahan’da hoş geldiniz..

Sayın Vali;
Şimdi de başkanlığını yaptığım gerek Ardahan Gazeteciler Cemiyeti’ne üye olan, olmayan gazetecilerin haber ve yorumlarıyla gerekse 2010 Yılında kurulan ve o günden bu güne kadar ‘Güçlü Bir Ardahan Lobisi’ diyerek yol alan ve son Mahalli Seçimler de bu süreç içinde ortaya koyduğu performansıyla 31 Mart’ta yapılan Mahalli İdareler Seçimlerine damgasını vuran bir çalışma ile başta İstanbul Bakırköy’de sonrasında Ardahanlıların yoğun yaşadığı ve son yerel seçimlerinde 100 bin seçmenin sandık başına gitmediği de ortaya çıkan Esenyurt’ta ve zenginler kenti olarak bilinen gökdelenler şehri Şişli’de, bunların yanı sıra ülkenin önemli sanayi kuruluşları bulunan Kocaeli Dilovası’nda, Çanakkale iline bağlı Geyikli ilçesinde Ardahanlı Belediye Başkanlarını bulunmaktadır.
Yine İstanbul Sancaktepe’de, Çatalca’da ve Ataşehir’de Ardahanlı Belediye Başkan Yardımcısının yanında Ankara’nın da içinde olduğu yurt genelinde çeşitli partilerde 150’ye yakın Belediye Meclis Üyesinin seçilmesine karınca kararınca katkı sunmuş önemli bir Sivil Toplum Örgütü olan Ardahan Gazeteciler Cemiyeti gibi onca STK var olan şehre hoş geldiniz.

Sayın Vali;
Resmi rakamlarda İstanbul’da 270 bine yakın ama İstanbul ve ona komşu olan kentler Kocaeli, Bursa’da, Ankara’da, İzmir deki Ardahanlılar ile batıdaki 1 Milyon 500 bine yakın Ardahanlıya hitap eden ve Ardahan Gazeteciler Cemiyetinin yanı Ardahan adını taşıyan STK ‘ların hedefi ülke genelinde ‘Güçlü Bir Ardahan Lobisi’ oluşturmak ve bunu yaparken de 5 İlçesi, 1 Beldesi, 227 köyü, 60 mahallesi olan ve Gürcistan ile Ermenistan’a komşu Ardahan’ın oyları ile seçilen ve Ardahan’ın biri iktidarın diğeri muhalefetin olmak üzere iki milletvekili ile TBMM’sinde temsil edilmektedir.
7’si Ardahan’da, 5’i batı kentlerine olan Ardahanlı Belediye Başkanının yanı sıra Başkan Erdoğan’ın külliyesin de bir Ardahanlı danışmanı bulunmaktadır.
Bunun yanı sıra ülkenin en çok izlenen tv kanalları arasında bulunan tv ve gazetelerde olduğu gibi birçok yerel ve ulusal basın temsilciliği ile Ardahan’da olduğu gibi ülke genelinde bulunan medya ve basında görev yapan birçok Ardahanlı hemşerilerimiz bulunmaktadır.
‘Güçlü Bir Ardahan Lobisi’ parolası ile siyasi parti gözetmeksizin ama ülkenin serhat kenti ve birçok yatırıma ihtiyaç duyan Ardahan’ın yanı sıra onu temsil eden STK’ları olarak ülkenin Ardahan Temsilcisi Valiliğinizin nimetlerinden, yatırımlarında da faydalanmak istemektedir.

Sayın Valim;
Gürcistan ve kapalı bulunan Kars Doğu Kapısının yerine bir sınır kapısının açılabileceği tartışılması gereken Ermenistan’a komşu olan Ardahan Türkiye’nin kuzey doğusunda yüksek bir plato da yer alır. Ardahan Türkiye’nin kuzey doğusunda yer alan stratejik öneme sahip dünyada nadir görülen, biri demir yolu, Kars-Tiflis-Bakü Demiryolu gümrük kapısı olmak üzere üç sınır kapısı bulunan ve birçok medeniyete ev sahipliği yapan kozmopolitlik bir ildir.
Ardahan deyince; Tarım, Hayvancılık, Arıcılık, Kaleler, Kuleler ve Göller şehri akla gelir.
Kısacası Rutin cevap verecek olursak; Ardahan Türkiye’nin kuzey doğusunda yüksek bir plato da yer alır.
Ama Ardahan’ı bize tanıtın derseniz biz de Ardahan’ın ülkenin en stratejik bir vilayeti olarak adlandırırız.
Bunu da, savaş karşıtı olan biri olarak eğer bölgede herhangi bir savaş çıkarsa tek bombalanmayacak bir bölge olmasına bağlıyorum.
Çünkü Ardahan denilince Kafkasların yer altı zenginliklerinden olan petrol ve doğal gazını taşıyan Bakü-Tiflis-Ceyhan ve TANAP Boru hatlarının yanı sıra yapımı sona eren Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi, TANAP petrol ve doğal gaz boru hatları ilk olarak Ardahan’dan ülkemiz üzerinde batıya aktarılıyor.
Yani çıkacak bir savaşta Rusya ve Kafkas ülkeleri Ardahan’ı bombalayamaz, çünkü petrol ve doğal gaz boru hatları Ardahan’dan geçiyor.
Yunanistan, Fransa, Almanya vb. Ülkeler Ardahan’ı bombalayamaz. Çünkü kendilerine lazım olan petrol ve doğal gaz bor hatları Ardahan’dan geçiyor.
Açılması gereken kömür yataklarının bulunduğu geleceğin Davosu olarak adlandırılan göller bölgesi Posof Türkgözü (Badele) (Badele) ve kışları yüzeyleri tamamen donan Çıldır ve Aktaş Göllerine sahip Çıldır Aktaş Gümrük Kapıları ile Türkiye’nin Kafkaslara açılan kapısı Ardahan’dır deriz.
Güneydoğu ve Doğu Anadolu’nun Kafkaslara olduğu gibi Karadeniz’e açılan kapısı 75 plakalı Ardahan’dır.
Bugün dünyanın gözünü diktiği Ortadoğu’da ki siyah petrol kadar değerli olan Kırmızı et deposu olan Ardahan’da yıllık ortalama 450 bin büyükbaş, 170 bin küçükbaş hayvan yetiştirilir…
12 yıl önce döşenen şehir içi doğalgaz hattıyla kent merkezi ve taşıma doğalgaz ile ısınmaya başlayan ve yeraltında Erzurum Şenkaya ilçesine kadar petrol yataklarının bulunduğu Göle ilçesi gibi Posof, Damal ve Hanak ilçeleri de burunlarının dibinden geçen doğalgazı beklemektedir. Ardahan’a sınır olan Kafkasya’da adını aşılayan ve 6-7 santimlik uzun iğnesiyle ile yayla turizmine açık ve susayan doğa tarafından birçoğu endemik olan çiçekler ile donatılan Ardahan yaylasında derde deva olan balı toplayan Kafkas Arısının Gen merkezi denilince Serhat Ardahan akla gelir…
Üzerine birçok HES yapılmasına karşın sularına gem vurulamayan ve yeşilim Göle, Ardahan, Hanak, Çıldır ovalarına can veren Kura Nehrinin ve üzerinde ki Rus Demir Köprüsünün simgesi olduğu Ardahan, tamamı Alevi olan Damal ilçesi ile 3’ü Alevi, 4’ü Terekeme köyünü de içinde barındıran ve büyük bölümü Kürt olan Göle ile barışık, tümü Ahıskalı olan Posof’a komşu ve yarısı alevi yarısı suni olan Hanak ile kardeş, nüfusunun hepsinin Terekeme olan Çıldır ilçesi ile bacı, 21 köyün bulunduğu Kürt Hoçvanla dosttur..
Ardahan, ‘Işığa Karışın’ sloganı ile bugün 5 bin öğrencisi olan ‘Kafkasya Üniversiteler Birliği’ ni kuran ve yeri ve mimarisiyle müthiş bir kampüse kavuşan Ardahan Üniversitesi ile ilk yıllarda adından söz ettirmeye başlamasıyla ülke genelinde tanınmaya başlarken, 20 bin ilk ve orta öğretim öğrencisiyle İstanbul başta olmak üzere birçok kentte örnek olan eğitim altyapısına karşın ÖSS, LYS gibi sınavlarda 81 Vilayet içinde sonlarda kalmanın üzüntüsü yaşayan bir şehir akıllara getirir.
İsveç ve Norveç ve Avusturya karlarından daha kristal kar ile adeta bir gelinlik gibi 6 ay kış altında kalan Ardahan’da kış turizmine ve son yılların vazgeçilmez yayla turizmine uygun yemyeşil yaylalarına yönelik başta Ardahan’dan göç etmiş olan ve İstanbul başta olmak üzere batı kentlerinde iş adamı, iş kadını olmuş olanlardan iş sektöründe yönelik yatırımlar beklenir…

**Ardahan’ın kent kimliği ve tarihsel özellikleri…
İlimiz Türk, Kürt, Terekeme, Alevi, Ahıskalı insanların kardeşçe yaşadığı ve özellikle ortak yaşama kültürü en etkin şekilde gösteren kardeşlik duygusu içinde yaşayan model bir şehirdir.
Kurtuluş Savaşı başlaması öncesi Kafkas-ı Cumhuriyeti adlı bir meclis kurup, ilk meclisi ve ay yıldızlı mavi, beyaz ilk bayrağını göndere çeken hürriyetin kuruluşunun önemli adımları olan ilk kongresini yapan Ardahan, Cumhuriyetin ilanından sonra il olmuşsa da 1926 yılında İlçe yapılarak idari yönden Kars İline bağlanmıştır.
Ama yukarıda anlatmaya çalıştığımız ve hala var olan ‘Güçlü Ardahan Lobisi’nin büyük çabası ile 1992 yılında yeniden İl statüsüne kavuşmuştur. Köklü bir tarihe sahip olan ve ordu savaşlarının yaşanmadığı serhat şehrimiz işgal dönemlerinde de yerel çetelerin bağımsızlık mücadelesini en etkin şekilde yürütmüştür.
Ardahan ili yaklaşık 3000 yıllık bir geçmişe sahip olup, M.S. 628 yılında Hazar Türklerinin bir kolu olan Gürcüce bir isim olan Arda adını alarak Türklerin eline geçerek Ardahan adını almış, Daha sonra M.S. 1068 yılında Alparslan tarafından fethedilerek Selçukluların egemenliğine geçmiş, 1239’da Moğol Cengiz İmparatorluğunun İran Genel Valisi Baycu Noyan Ardahan’ı da içine alan bütün Aras ve Kür boylarını fethedip Cengiz İmparatorluğuna tabi kılınmıştır.
Ardahan 29 Mayıs 1555 tarihinde imzalanan Amasya Antlaşması ile Kanuni Sultan Süleyman tarafından Osmanlı İmparatorluğuna dâhil edilmiştir.
Bundan sonra kurulup gelişen Ardahan medreselerinden birçok şairler, bilginler, paşalar yetişmiştir. Bu durum 1828 de ki Rus istilasına kadar sürmüştür. 1876 -1877 Osmanlı- Rus Savaşı sonunda savaş tazminatı olarak Kars ve Batum ile birlikte 13 Temmuz 1878 Ayastefanos Antlaşması ile Ruslara bırakılan Ardahan 1918 yılında Brest – Litowski Antlaşması ile geri alınmıştır. Yerleşim, 26 Nisan 1919’ da Gürcülerin işgaline uğramış, 23 Şubat 1921’ de Türkiye topraklarına katılmıştır. 1992 yılında Türkiye’nin 75. ili olmuştur.
**Ardahan’ın sosyoekonomik durumu…
Ülkemizin gelir seviyesi bakımından en düşük illerinden biridir. Ekonomisi daha çok büyükbaş hayvancılığa dayanır. Bunun yanında süt ürünlerinin üretimi özelikle kaşar peyniri üretimi yapılmaktadır. Kaz yetiştiriciliği ve Kafkas Arısının üretildiği Ardahan Balı olsa da Ardahan ekonomik olarak sağlam bir yapıda olmadığı için daha çok göç veren bir şehir modelindedir. Her ne kadar göçü engellemek amacıyla hibe ve teşvik programları olsa da göçün önüne geçilememektedir. Ardahan ili sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksinde 81 ilde 71. Sırada yer almaktadır.
**Ardahan yatırımcısına ne gibi imkanlar sunar…
Bu anlam da gerek devlet teşvikleri gerekse belirlenen ama hala doğru dürüst ışıklandırılmış, asfaltlanmış bir yolu olmayan organize saniye bölgesi yatırımcıya yeterince cazip gelmiyor bu anlamda saha çalışmaları yapılarak daha planlı teşvik ve alanlar belirlenmelidir.
Ardahan ili 6. Bölge teşvik kapsamındaki teşvikler ile Kırsal kalkınma ajansları teşviklerden de faydalanmaktadır.
**Ardahan’ın ne tür yatırımlara ihtiyacı var, devletten beklentileri nelerdir?
İlimizin özellikle yaz aylarında sahip olduğu eşsiz doğal güzelliklerinin ekolojik turizm ve yayla turizmi ve kış sporları konusunda daha çok yatırıma ihtiyacı vardır. Devlet teşviklerinin özellikle bu alanlar bürokrasi kısmının hafifletilerek ciddi teşviklerle desteklenmesi beklenmektedir. Ardahan ili Havaalanında içinde olduğu büyük ölçekli yatırım ile stratejik yatırımlar ihtiyaç duymaktadır.

Bunun yanı sıra;
Madencilik yatırımları, Demiryolu ve Denizyolu ile yük veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar, Test merkezleri, rüzgâr tüneli ve benzeri nitelikteki yatırımlar, Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde yapılacak turizm yatırımları (TRA2’de yok), Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek ilk, orta ve lise eğitim yatırımları, yatırım tutarı 20 milyon TL’nin üzerindeki belirli ilaç yatırımları ve savunma sanayi yatırımları.
**Ardahan’ın ayrıca yarattığı eko sistemi…
**Bölgede;
• 15 Adet Anonim Şirketi,
• 30 Adet Akaryakıt İstasyonu,
• 5 Adet Oda,
• 18 Adet Taşıyıcılar Kooperatifi,
• 24 Adet Sanayi Sicil Belgesi Alan İşletme,
• 132 Dükkanlı Küçük Sanayi Sitesi,
• 3 Adet Sınır Ticaret Belgesi Mevcuttur.
• ATSO Üye Sayısı 560 (Tüzel kişi sayısı: 226-Gerçek kişi sayısı: 334 )
• Sektörel anlamada süt ve süt ürünleri imalatı: 27 işletme bulunmaktadır.
7- Bölgemizin istihdam yapısı nedir?
Mevsimlik istihdam yapısı söz konusu İstihdam 7.145 79. sıra da Kadın İstihdamı 1.456 80. sıra da Kadın İstihdamının Oranı % 20,4 43. sırada İşsizlik Oranı % 5,8 7. sırada yer almaktadır. TUİK verilerine göre Ardahan istihdam oranı en yüksek ildir. Bu Toplum yaranına yapılan iş-kur programları kapsamında işe alımlardan kaynaklanmaktadır. 2015 yılı itibariyle 4200 kişi İş-Kur aracılığıyla kurumlara Toplum yararına çalışma programı kapsamında yerleştirilmiştir.
**Ardahan’ın yıllık ihracat ve ithalat rakamları..
İhracat : 1600.000 $, İthalat 450.000 $ Yapılan ihracat : çimento, tuz, inşaat malzemesi İthalat: Gübre

**Ardahan STK’ları..
Umuyorum ki bugün Yunanistan’ın ayakta tutan ve oluşturdukları ciddi STK örnekleri ile hazırladıkları projeler ile batmak üzere olan Yunanistan’ı kurtaran Avrupa Birliğinden fonlar koparan güçlü STK’lar Ardahan ve ülkede de oluşturmak, buna da Ardahanlı iş insanları önderlik yapar.
Bu nedenle burada tüm Ardahanlı iş insanları gibi başta Ardahan’ın 3., 2, ve 1. ligde temsil etme hayali ile Bölgesel Amatör Liginde olmak üzere birçok spor alanında başarılara imza atan gençlerimiz maddi, manevi desteklerini beklerler.
Saygılarımla…
Fakir Yılmaz/Gazeteci
Ardahan Gazeteciler Cemiyeti Başkanı