DEMOKRASİNİN TÜMLEYENLERİ, NEDİR?!?!

                       (Demokrasinin, Tamlayanları!!)                       

Kim, kimi tümler, ne olmazsa tümler yarım olur, bu konu üzerine düşünmemiz lazım, bizim kuşak, aşkını bir elmanın iki yarısıyız diyerek anlatırdı, aşklarını.. Bir elma olmak için onu tümleyen, tamamlayan bir diger yarısı olması gerektiğinin ifadesidir bu ifade… Böyle aşıklara saygı duyarak bu konuyu siyasete çekelim, öyle bildiğiniz laf yetiştirme, retorik, siyasetine degil… Bir şeyin yarım olmaması için olmazlara bakarak bu konu üzerine düşünmeye çalışalım…

Hani tavukmu yumurtadan, yumurtamı tavuktan çıktı, kim kimi tümler, damat gelinimi, gelin damadımı, bunlardan biri olmazsa digeri olmaz, düğün olmaz, siyasetin düğünü demokrasidir, demokrasinin tamamlayanları düğünüdür…. Demokrasiyi tümleyenler nedir, yada neden demokrasiyi tümleyelim ki? Önce kavramsal acıdan tümleyene bakalım mı?

Tümleyenin söz olarak kökeni nedir, tüm dür, bir şeyin olancası, bütünü, topu, tamamıdır…. “”Mantık bilimi tümevarımı şöyle tanımlıyor, E evrensel kümesinin bir A altkümesi için, E içinde olup, A içinde olmayan öğelerin oluşturduğu küme. Simgesi : (…).  Anlamdaş, tümler küme diye ifade edilir…””  Şimdi demokrasiyi ne tümler, demokrasi kümesinde olup da iktidar kümesinde olmayanlara bakalım mı? İşte bunlar olmazsa demokrasiyi tümleyemeyiz, tamamlayamayız, bunlar nedir?

Her yönetim sistemi içinde iktidar olur, sadece demokrasilerde muhalefet olur, demekki nedir, demokrasinin tümleyeni/tamamlayanı muhalefettir… Muhalefetin, yazarın çizerin eleştirisidir…

Demokrasilerde yasa yapan vekilleri, vatandaşlar kendilerini temsil etsin diye, temsilci olarak seçerler, seçim olabilmesi için birden çok parti, ittifak, aday olması gerekir… Seçimin tümleyeni/tamamlayanı adaylardır, faklı partilerdir… Örneğin mevcut yöneten başkanın, karşısına aday olmazsa seçime ne gerek vardır… Seçimin tümleyeni, tamamlayanı olmazsa, yani çok aday içinden iyi olan seçilemezse, yeni temsil, yönetim için, yönetimin yeni seçilen kişi ve partilere devri için, seçim olur mu, seçim olmazsa demokrasi olur mu? Buna parti içi seçimlerde dahildir…

Demokrasiyi tümleyenlerden biri de, güçler ayrılığıdır, bu kavramın ne anlama geldiğini az bir açalım mı, demokrasilerde iktidarlar seçimle yönetime gelirler, seçime gelenler tekrar yönetimi seçimle bıraksın diye devletin gücünün tek hükümet/iktidar, kişi, kurumda toplanmamasıdır, güçler ayrılığı… Genel olarak demokrasiyi tamamlar güçler ayrılığı, yoksa devletin gücü istikrar adına tek elde toplanırsa, ne denetim olur, nede yapılan seçimler sağlıklı bir seçim…

Demokrasi, çok adayla, aday olabilmeyle, bu adaylar içinde iyi olanı seçmekle, bu seçilene devletin tüm gücünü vermemekle, seçilenin hukuk kurallarına, anayasaya göre yönetmesiyle ve yine yasalar geregi vatandaşlar seçmediğinde seçilene yönetimi devretmekle tamamlanır… Demokrasinin tümleyenlerine daha başka şeylerde eklenebilir, sivil toplum örgütleri, sendikalar, meslek kuruluşları, özgür medya kısacası demokrasiyi tamamlayanlar olmazsa demokrasi, agır aksak olur veya Doguda bir çok ülkede olduğu gibi olmaz….  Şimdi devleti tamamlayan nedir, devlet ne ile tümlenir?

Sorumuz şu devletsiz vatandaş, vatandaşsız devlet olur mu, mülksüz devlet, devletsiz mülk vatan olurmu gibi soruları sorarak yazıya devam edelim mi?

Devlet nedir, vatandaş nedir, bunlar hangi kurallara göre bir bag oluşturur?

Devlet: Bir toprak parçasını sınır kabul ederek, bu Toprak bütünlüğüne bağlı olarak, hukuk, yasal düzen için de siyasal bakımdan örgütlenmiş millet veya milletler topluluğunun oluşturduğu tüzel varlığa…  Bu tüzel varlığın yönetim organları kurumlara, kurumların toplamına devlet diyebiliriz…. Şimdi devletimiz var, bunu kuran vatandaşlar/yurttaşlarda olmalı degil mi, devlet kendi kendine kurulamaz ki, bir kurucu unsur olmalı değil mi? İşte kurucu unsur, vatandaştır, bu vatandaşlar devleti kendilerine hizmet etsin diye kurarlar… Bu hizmetler, saglık, güvenlik, egitim, yol, su, toplu taşım, beslenme gibi hizmetlerdir… Devleti vatandaşlar ve bu hizmetler tümler, o zaman bunların olmaması hali devletin yarım olması veya olmaması halidir…  Son olarak beni ne tümler?

Ben kendime bakıyorum bir beden ve bunun organları var, birde benim, beni fark edebilmemi saglayan (duygu, düşünce, akıl, zihin, zeka) dediğimiz bir tamamlayan yanımız var.. Ben biyolojik olarak varım, canlıyım, bunu düşüncemle, duygumla sözümle dile getirebiliyorsam.. Ne bedensiz, nede zihinsiz ben olamam, bu insanı, insan olması için tamamlayan yanlarıdır… İnsanı toplum, toplumu insan tamamlar düşüncesini de buraya not ederek devam edelim… Son söz!!

Bir şeyin tamam olması, onun tümleyenlerinin olması anlamındadır… Tümleyen yoksa o yarım gibi görünsede, o, o olamaz, olmayan bir şey olmamak için, bir şeyin tümleyenlerini yok saymamalıyız… Onları tamamlayacak ortamlar hazırlamayız, yoksa, yarım yamalak yaşarız, acaba yaşadığımız yarımlıklar, mutsuzluklar, sorunlar, bu tümleyen eksikleri midir? Olabilir, tümleyelim, tümlenelim, tümlensinler ki, tamamlanarak daha iyi mutluca yaşayalım? Yaşanması ricasıyla, selam ve sevgilerimle…

Hüseyin Benek – baskentPostası.com —  21.2.2023

Kaynaklar

1* https://sozluk.gov.tr/

2*  http://www.dildernegi.org.tr/TR,274/turkce-sozluk-ara-bul.html