DEZENFORMASYON NEDİR, KİM YAPAR?

Önce dezenformasyon (Yanıltıcı Haber) nedir ona bakalım sonra kim yapıyor onunla devam edelim…

Dezenformasyon, yanlış veya doğruluğu bulunmayan ve kasıtlı olarak yayılan bilgi; bilgi çarpıtma anlamına gelir. Haberleri kim çarpıtıyor haber akanlarını elinde tutan genelde iktidar ve sermaye sahipleri… Bir iki örnek vermek gerekirse… Daha siyasal dezenformasyona da bakalım, öyle örneğe gecelim..

Hasmı rencide etmeyi, aşağılayıp küçük düşürmeyi amaçlayan karşı propaganda ile benzerlik taşır. Sahte belge, el yazısı, fotomontaj ve montaj filmler ile fabrikasyon istihbarat ve dedikoduların duyurulması gibi yöntemleri bulunur. Bunu da kim yapıyor hepimiz biliyoruz…

Sosyal alanda, sosyal medyada buda dahil, hatta burada safta bot hesaplarla bireyleri ve toplumları yönlendirmek amacıyla, yanlış bilgi ve haber vermek için kullanılan en önemli araçlardan biridir. Şimdi bir iki örnek ile yazıyı bitirelim…

*Ticaret Odası'nda düzenlenen yuvarlak masa toplantısına katılan  ……. ……  hedefin 2023'te dünyanın en büyük ilk 10 ekonomi arasına girmek olduğunu söyledi, 2023’e geldik ne oldu?

Lozan Antlaşması 24 Temmuz 1923’te bundan tam 99 yıl önce imzalandı. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş aşamasında yapılan en önemli uluslararası antlaşmalardan biri olan Lozan, aradan geçen 100 yıl içinde popüler kültürde ve kimi siyasilerin popülist söylemlerinde, tarihi gerçeklerden uzak bir şekilde anılıyor. Cumhuriyet 100. yılına girerken 100 yaşına basan Lozan Antlaşması’nın da son bulacağı, Anlaşma’nın gizli maddeler içerdiği, bu “gizli maddeler” sebebiyle Türkiye’nin bor, doğal gaz vb. yeraltı kaynaklarını kullanamadığı, hatta antlaşma içinde üstü kapalı bazı maddelerin ilk günden beri Türkiye’nin egemenlik haklarını devreden nitelikte olduğu öne sürülüyordu… 2023 oldu ne oldu, gizli madde hikayesini anlatan, bu hikaye ile yanlış siyasal tercihlerde bulunanlar dezenformasyona maruz kaldılar, kim yaptı? Son örnek Türkiye sürekli büyür, sürekli ihracat rekorları kırar sonuç ne olur?

Dış ticaret rakamlarını açıkladı, hükümet yetkili 2023 yılında ihracatın 255,8 milyar dolar ile rekor kırdığını duyurdu. Gerçek ne oldu? Önceki yıla göre ihracat yüzde 0,6 artarak 255,8 milyar, ithalat yüzde 0,5 azalarak 361,8 milyar dolar; dış ticaret açığı yüzde 3,2 küçülerek 106 milyar dolar oldu.. İhracat rekoru kırmışız haberlerinin aksine 2023 yılında  dış ticaretimiz 106 milyar dolar dış acık vererek dış acık/zarar rekoru kırmışız…. Bunlar dezenformasyon(yanıltıcı haber) degil de nedir, bunları kim yapıyor bellidir, yasa çıkacak ve adilane uygulanacaksa cıksın bizde bu eksik algıya dönük dezenformasyonlardan, yanıltıcı haberlerden kurtulalım…  Başka bir alanda dini bilgi alanındaki dezenformasyonlar ki!!!

Bizde dinin yorumu olan düşünceleri din sanma yanılgısı hat safhada, bir tahrikat şeyhi bir yorum yapıyor, bu yorumu yorum gibi degil din gibi sunuyor, sonuç da bundan bin yıl önce yapılan yorumlar ve bu yorumlar üzerinden yapılan yorumlar dini dinden uzaklaştırıyor ve bu alanda ciddi dezenformasyona (Çarpıtılmış Bilgi) dönüşüyor, bu alanda da çok dikkatli olunması gerekmektedir..

Son olarak ne kadar yalan, yanlış, eksik habere maruz kalıyoruz, ona bakarak yazıyı bitirelim mi?

Türkiye, Meksika, Brezilya ABD, Sıralama böyle en çok yalan habere maruz kalan ülke/toplum ne yazık ki bizmişiz… Bunları kim üretiyor, siyasiler, bunlara kim inanıyor biz vatandaşlar, yalan haberi doğru kabul edersek, seçimlerimiz ne kadar doğru olur? Sanırım yaşadığımız sorunların kaynağı eğitimin hayatın gerçeklerinden kopuşu, haberlerin hayatın gerçeğini yansıtmaması, sürekli algı yaratılması ve bunların doğru sanılması derken.. Sonuç işte gelinen nokta… Ne yapılabilir?

Haber kaynaklarımızı, çeşitlendirecegiz, farklı kaynaklardan haberleri doğru mu, yanlışmı araştıracağız, birçok alandan güvenilir kişileri kurumları belirleyecegiz ki.. Dezenformasyona maruz kalmayalım, diyoruz ama dezenformasyon yolları yapay zekayla daha artacak montoj videolar, görüntülü olarak söylemediklerimizi söyletmeler.. Bu alan gittikce sorunlu olacak gibi.. Bu yalan, yanlış, eksik haberler de ciddi etik kurallarıyla, haber, yorum özgürlüğüne zarar vermeyecek yasal düzenlemelerle çözülmesi gerekir.. Çözülmesi dilegiyle, selam ve Sevgilerimle..

Hüseyin Benek – baskentPostası.com --  2.6.2024

Kaynaklar

1* https://www.bloomberght.com/haberler/haber/1357849-erdogan-hedefimiz-2023te-ilk-10-ekonomi-arasina-girmek

2* https://www.dogrulukpayi.com/dogruluk-kontrolu/lozan-antlasmasi-nin-gizli-maddeleri-mi-var

3* https://www.ntv.com.tr/turkiye/cumhurbaskani-erdogan-acikladi-2023-yili-ihracati-rekor-kirdi,MVTT27tN3kS-gKUdvVEHZA

4* https://www.dunya.com/kose-yazisi/2023un-dis-ticaret-acigi-106-milyar-dolar/717012

5* https://teyit.org/teyitpedia/turkiye-sahte-habere-en-cok-maruz-kalan-ulke

6* https://tr.wikipedia.org/wiki/Dezenformasyon#:~:text=Dezenformasyon%2C%20yanl%C4%B 1%C5%9F%20veya%20do%C4%9Frulu%C4%9Fu%20bulunmayan,bilgi%3B%20bilgi%20% C3%A7arp%C4%B1tma%20anlam%C4%B1na%20gelir.