Mehmet Akalın’dan Yükseköğretim Sistemi Eleştirisi: “Üniversiteler Özerk Olmalı”

Üniversite Sayısı Artıyor, Kalite Düşüyor Türkiye’de 209 üniversite ve 7 milyon öğrenci olduğunu hatırlatan Akalın, bu artışın eğitim kalitesine yansımadığını söyledi. Üniversitelerin altyapı eksiklikleri, yetersiz öğretim elemanı sayısı ve mezunların iş bulma konusundaki zorluklarını dile getiren Akalın, mezunların %30-35’inin işsiz olduğunu, iş bulanların ise genellikle kendi alanlarında çalışamadığını ifade etti. Dünya Sıralamalarında Düşüş 2011’de ilk 1000’e giren Türk üniversitelerinin sayısının 20 olduğunu, 2024 itibariyle bu sayının 9’a düştüğünü belirten Akalın, Türk üniversitelerinin 2016’dan itibaren ilk 500 sıralamasında yer alamadığını aktardı. Bu tabloyu üniversitelerdeki akademik özgürlük eksikliği ve özerklik sorunlarına bağladı. Atamalarda Liyakat Yerine Sadakat Üniversitelerde liyakat yerine sadakat esasına dayalı atamaların yaygınlaştığını söyleyen Akalın, rektörlük pozisyonlarının siyasi bir araç haline getirildiğini belirtti. “Milletvekilliği veya belediye başkanlığı sona erenler, siyasi partilerden transfer edilenler rektör yapılıyor,” diyen Akalın, bu yaklaşımın yükseköğretimde nepotizm (akraba kayırma) dönemini başlattığını ifade etti. Öğretim Elemanlarının Ekonomik Sıkıntıları Akalın, üniversite öğretim elemanlarının maaşlarının 1980’lerden bu yana ciddi bir düşüş yaşadığını söyledi. Profesör maaşlarının asgari ücretin 15 katından 4 katına gerilediğini, bu durumun akademisyenlerin motivasyonunu ve bilimsel üretkenliği olumsuz etkilediğini vurguladı. “Karnını doyurmakta zorlanan bir öğretim elemanından teknoloji geliştirmesini beklemek gerçekçi değildir,” dedi. Akalın’ın Çözüm Önerileri Akalın, yükseköğretim sisteminde köklü değişiklikler gerektiğini belirtti. Önerileri arasında: Üniversitelerin özerkliğinin sağlanması, Üniversite altyapılarının güçlendirilmesi, Mesleki ve teknik eğitimin yeniden yapılandırılması, Akademik atamalarda liyakat esasının benimsenmesi, Öğretim elemanlarının maaşlarının iyileştirilmesi, Üniversitelerin sanayi ile işbirliği yaparak AR-GE çalışmalarına destek vermesi yer aldı. Akalın, Türkiye’nin yükseköğretim politikalarını yeniden gözden geçirmesi gerektiğini vurguladı: “Bilim üretmeyen, eleştirel düşünceyi desteklemeyen ve özerkliğini kaybetmiş üniversitelerin topluma katkısı sınırlıdır.”