Slowfood Kastamonu Birliği

Merkezi İtalya’nın Torino kentinde bulunan Dünya Slow Food (yavaş gıda) Birliği’nin önderliğinde ve örgütsel liderliğinde tüm Dünya’da 1989’dan beri örgütlenmekte olan ve her geçen gün pek çok ülkede yeni yerel birliklerle büyümeye devam eden Slow Food ağına Türkiye’den Kastamonu da katıldı. Böylece, daha önce kurulmuş olan 33 yerel birlikle beraber, Türkiye’de Slow Food birliklerinin sayısı 34’e ulaşmış oldu. Şimdilerde bu sayı 40’a dayanmış durumda. Fast Food’a karşı gelişen Slow Food hareketinin temel felsefesi, “İyi, Temiz, Adil Gıda” ilkesine dayanıyor ve Dünya genelinde temiz, sağlıklı yapılan tarımı, sağlıklı ürünlerin herkese adilce ulaşmasını, gıdada tarımsal biyoçeşitliliği ve tarımsal kültürel kimliklerin sürdürülebilirliğini savunuyor. Hareket, kişilerin demokratik ve gönüllü katılımına dayanıyor. Herhangi bir resmi organizasyon şeması yok, ancak gönüllülük bazında Dünya çapında çok güçlü bağlar kuruyor. Bugün Dünya’da tüm kıtalarda 160’dan fazla ülkede 100.000 kadar Slow Food gönüllüsü ve 2000’den fazla yerel birlik mevcut.
Slow Food Hareketi ilk kez 1986 yılında Roma’nın ünlü İspanyol Meydanı’nda bir Mc Donald’s dükkanı açılmasını protesto eden gazeteci Carlo Petrini’nin, protestosunu önce ülkeye, sonra da tüm Dünya’ya yaymasıyla ortaya çıkmış olup, ortak kültürel ve gastronomik sürdürülebilirliği amaçlayan uluslararası bir harekettir. Kastamonu’da 2019’da düzenlenen Gastronomi Festivali “Kastrofest” sırasında ve sonrasında “İyi, Temiz ve Adil Gıda”’dan yana olan ve Kastamonu’nun binlerce yıllık tarım ve gıda geleneklerini koruyarak yaşatmak isteyen bir grup gönüllü, 2019 yılının sonundan başlayarak, kuruluş için gerekli adımları attı. Kısa sürede organize olan kurucular grubu, birliğin amacı, kuruluş deklarasyonu ve bir yıllık eylem planını İtalya’daki Uluslararası Birlik Merkezi’ne sundu. Sonuçta 9 Eylül günü Kastamonu Slow Food Birliği’nin kuruluşu İtalya tarafından onaylandı.
İtalya’nın benimsediği ilkeler doğrultusunda, birliğin adı, amacıyla örtüşecek şekilde şöyle oluşturuldu: “Kastamonu’nun Yerel Gıda Kültürünü Koruma Birliği”. Birlik üyeleri kendi aralarında seçim yaparak Yürütme Kurulunu şu şekilde oluşturdular. Birliğin fikir önderi olan turizmci Gülsen Kırbaş oybirliğiyle kurucu başkan seçildi. İki yirmi bir yılında tekrarlanan seçimlerde tekrar göreve getirilen Kırbaş, 10 kişilik yönetim kuruluyla birlikte çalışmaktadır.
Gülsen Kırbaş, Birliğin amacını ve görevlerini şöyle açıklamaktadır: Son yıllarda Kastamonu’da giderek gelişmekte olan temiz ve doğal gıda bilinci, Kastamonu’nun binlerce yıllık zengin beslenme kültürünü yaşatma isteği, geçen yıl düzenlemiş olduğumuz Kastrofest ile çok güzel bir noktaya taşındı. Geniş bir kesimde Kastamonu’nun yerel tarım ürünlerinin ve mutfağının korunması, araştırılıp daha da zenginleştirilerek gelecek nesillere aktarılması bilinci güçlü bir şekilde yer etti. Bizler de uluslararası arenada çok saygın bir oluşum olan Dünya Slow Food Birliği’ne entegre olmak görevini üstelendik.
Kuruluş amacımızı İtalya’ya şu şekilde deklare ettik: “Kastamonu’nun sahip olduğu zengin doğal ve tarımsal mirasın, bunlara bağlı olarak gelişmiş olan ve tarihi çok eskiye giden beslenme alışkanlıklarının, geleneklerin, ürünlerin, yerel tatların ve mutfak kültürünün korunması, yaşatılması, tanıtılması ve Kastamonu’nun sosyal ve ekonomik gelişimi yararına değerlendirilmesi; yerel tarım ürünlerinin temizliğinin, özgünlüğünün, güvence altına alınıp gelecek nesillere aktarılması, Kastamonu Slow Food gönüllülerinin genel amacıdır.”
Slow Food Kastamonu Birliği’nin kurucuları ve üyeleri, Kastamonu’nun merkezinde ve ilçelerinde yaşamakta olan çiftçi, üretici, turizmci, serbest meslek sahibi, öğretim üyesi, sivil toplum kuruluşu üyesi gibi farklı meslek gruplarından bireylerdir. Ortak noktaları, Kastamonu’da iyi, temiz, adil gıda yolunda çaba göstermek, biyoçeşitliliğin korunması ve yerel mutfak kültürünün bozulmadan sürdürülmesi için çalışmaktır.
Bu amaçlar doğrultusunda bir yıllık periyodlar için etkinlik takvimi oluşturulur ve yıl boyu mevsimlere uygun etkinlikler yapılır.
Slow Food’un önemli projelerinden biri de “Yeryüzü Pazarları”dır. Yerel üreticilerin, sadece kendi tarla veya bahçelerinde, ilaçsız, hormonsuz ve tamamen temiz yöntemlerle yetiştirdikleri ürünleri en fazla 40 km mesafedeki bir pazar yerinde satışa sundukları bu doğal pazarlar, son yıllarda Dünya’nın her yerinde hızla çoğalmaktadır. Kastamonu Birliği de 2023 yılı Haziran ayında Kastamonu merkezde Cumhuriyet Meydanında Kastamonu Yeryüzü Pazarını 20 üreticiyle açmış ve sonbahar mevsimine kadar sürdürmüştür. Birlik 2024 bahar aylarından itibaren Yeryüzü Pazarı Etkinliği’ni sürdürecektir.