Dünya Galebe Çalıyor

Dünya Galebe Çalıyor

ABD Başkanı Joe Biden ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in video konferans yoluyla yaptıkları ve her iki ülkenin savaşa karar verecek organlarının teyakkuz halinde  izlediği görüşme öncesi Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi durumunda ABD’nin ağır ekonomik yaptırımları devreye sokacağı açıklaması derin nefes aldırdı.

Rusya Devlet Başkanı Putin, NATO'nun Rusya’yı çevrelemeye çalıştığını ve bunun devam etmemesi gerektiği konusunda Biden'dan garanti istedi.

İki saat süren gergin görüşmede Başkan Biden, Ukrayna’nın işgal edilmesi durumunda  Avrupa’daki NATO birliklerinin buna göre konumlandırılacağı konusunda Putin’i uyardı.

Dünyanın nefeslerini tutup izlediği Rusya-Ukrayna krizi görüşmesi çekilen elenselerin ardından müsabakanın ertelenmesi ile soğutulup  uzun zamandır devam eden İsrail-İran çekişmesi tırmanmakta ve İsrail’in İran’ı vurma hazırlıkları içinde olduğu uzmanlarca dillendirilmektedir.

Bu meyanda İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz Orta Doğu’da ki son gelişmeler muvacehesinde ABD’yi ziyaret etti fakat hiç ummadığı bir diplomasi ile karşılaştı.

İsrail’in Çin şirketleri ile yaptığı kayda değer antlaşmalar ve son olarak İsrail’in Hayfa Limanı’nın Çin Devletine ait bir şirkete teslim edilmesi ve bu durumun  yarattığı risklere karşı ABD’nin  İsrail’i uyarmasının ardından İsrail’in verdiği güvenceye rağmen Savunma Bakanı Benny Gantz’ ın ABD’ye gittiği bugünlerde CIA direktörü William Burns’un İran’ın nükleer programının olmadığına dair açıklama yapması İsrail’de şok etkisi yarattı.[3]

Yine bu günlerde ABD’ile YPG’nin gerçekleştirdiği ortak tatbikat  Türkiye için düşündürücü olmakla birlikte FGM-148 Javelin Lazer güdümlü silahlarının tatbikatta kullanılması dikkat çekti.

Bu arada Cumhurbaşkanı Erdoğan İran Cumhurbaşkanı Reisi ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde Türkiye-İran ilişkilerini geliştirecek hususlar ve bölgesel gelişmelerin ele alındığını açıkladı.[1]

Türkiye-İran ilişkileri inişli çıkışlı bir grafiğin ardından İran’ın yaptığı bir açıklamada bu günlerde İran’da yapılacak bir zirve ile Türkiye-İran ilişkilerinin yeni bir döneme geçeceği vurgulandı.

Türkiye ve İran’ın İsrail koordineli yoğun Arap milliyetçiliği ile baskı altına alınmasının ardından özellikle Türkiye’nin bölgede icraya koyduğu başarılı diplomasi ve İran’ın İsrail’le olan gergin teyakkuzu bölgede etkili ve köklü iki devlet olan Türkiye ve İran’ın yakınlaşmasına sebebiyet verdi.

Dış politikanın kelebek etkisi hassasiyeti taşıması hasebi ile diplomatik tavırlar kuyumcu terazisi inceliğinde ölçülerek değerlendirilmeye tabi tutulmalı ve  masa ile sahanın örtüşmesi halinde sonuca ulaşıldığı kanaatine varılmalıdır.

Benzeri bir açıklama ile de Cumhurbaşkanı Erdoğan Türkiye-İran ilişkilerinde yeni döneme işaret etti.

Diğer taraftan Irak resmi haber ajansı INA’nın haberine göre aracı “Koalisyon güçleri ile son müzakerelerimizi tamamladık. Koalisyon güçlerine bağlı muharip kuvvetlerin Irak’taki görevi sona erdi ve çekildiler.” ifadelerini kullandı.[2]

ABD’nin Suriye’de ve Irak’ta evvelce çekildiği bölgelere önce DEAŞ’ı doldurmakta DEAŞ’ı PKK ile çatışır gibi gösterip ardından söz konusu bölgeleri PKK’ya devredip asıl planını gerçekleştirmektedir.

Bu oyun ABD’nin PKK’ya yeniden alan açma pratiğidir.

Yıllardır ABD ile İran devletleri birbiri ile hem diplomaside hem sahada çatışmakta ne hikmetse ABD’nin kurduğu ve desteklediği DEAŞ ile İran’ın Haşdi Şabi kuvvetleri birbirine vurmadığı gibi Türkiye söz konusu olunca birlik içinde oldukları görülmektedir.

Yapılacak İran-Türkiye zirvesinin yakınlaşma diplomasisini oluşturarak ABD’nin çekildiği sahalarda bırakacağı taşeron savaşçılarını birlikte bertaraf etme seviyesinin yakalanması halinde bölgede bu yönde genişleyen bir dalganın çok etkili olacağı kanısındayım.

Türkiye ile İran’ın aksak bir rekabetle birbirinin ardına düşmeleri her iki devleti açık düşürecektir.

Diplomasisi sıkışan İran öteden beri taşıdığı Kafkasya, Hazar, Irak ve Suriye gibi ağır yüklerini İsrail belâsını def edene kadar üzerinden atmak istiyor.

ABD’nin uyguladığı ağır ambargo İran’ın mücadele azmini günden güne kırıyor.

İkili ilişkiler yürütülürken İran’nın bir teopolitiği (din etkili) olduğunu hiçbir zaman göz ardı etmemek gerek.

Zira Türkiye bir kere daha İran diplomasisini bir komşu olarak tecrübe edecektir.

Orta Doğu’da eski ve genel diplomasi değişiyor.

Biraz daha ötemizde Hindistan’da Genel Kurmay Başkanı Bipin Rawat ve eşi Madhulika Rawat’ın da  aralarında bulunduğu üst rütbeli askeri heyetin içinde bulunduğu helikopter düştü ve 14 kişi hayatını kaybetti.

Düşmeden önce helikopterin “acil durum” çağrısında bulunmadığı ve bölgede “olumsuz hava koşullarının” kaydedilmediği yönünde açıklamada bulunan Hindistan Savunma Bakanlığı dikkatleri farklı bir yöne çekerek soruşturma başlattığını açıkladı.[4]

Rusya lideri Putin ve Hindistan Başbakanı Modi, BM Güvenlik Konseyi için (BMGK) mevcut küresel gerçeklikleri yansıtan kapsamlı bir reform yapılması çağrısında bulundu.[5]

Putin ve Modi, iki yıl aradan sonra yaptıkları ilk yüz yüze görüşme sonunda bir ortak açıklamaya imza attı.

İki ülkenin yaptığı ortak silâh üretim antlaşmalarında ve ticaretde ABD dolarının kullanılmaması kararı ve Rusya’nın muhtemel bir düzenleme halinde BM Güvenlik Konseyi üyeliklerine Güney Afrika, Hindistan veya Brezilya’yı önerme teklifinin aktive edileceği mezkür görüşmede zikredildi.

Rus-Hint antlaşmalarının bu denli aşırılıklarla bağıtlanması merhum genel kurmay başkanı Bipin Rawat’ın ABD-Hindistan askeri diyaloglarının Hindistan çıkarları ile örtüşmediği yönündeki beyanları ile eşleştirilmesi kimi uzmanlarca helikopterin düşürüldüğü yönünde yorumlara sebebiyet verdi.

Yeni dünyada diplomasinin yerini istihbaratın alması keskin krizlerin işaret fişeğidir.

Dünya için iyi bir gidişe işaret etmeyen bu durum bölgeler ve medeniyetler arası çatışmanın habercisi olabilir.[6]

Sonuç olarak:

Biden-Putin zirvesinde kanaatim odur ki Ukrayna Rusya’nın baskısı sonucunda NATO’ya alınmayacaktır.

Rusya’nın ABD, ÇİN ve Hindistan gibi eşleşmelerde eksik kaldığı temel hususlar ekonomi ve demografik zayıflık devam etmekte ve Ukrayna’nın içinde yaşayan beyaz Slav nüfusa susamış Rusya’nın asla bu hinterlanddan vaz geçmeyeceği için Ukrayna’yı kaptırmayı göze almayacaktır.

Devletlerin temeli demografidir.

Bati ile Rusya’nın  çekişmelerinde peşrevler sert görünse de Çin ile yapacakları karşılaşma için Batı kulübünün Rusya’yı kendine eklemlemesi son derece önem arz ettiğinden var olan ilişkilerde Rusya’nın aşırıya kaçmaması durumunda Batının Rusya’ya karşı tavizkâr davranacağı usulden sayılmaktadır.

Aksi taktirde Batı’nın Çin ile olan mücadelesinde seyir değişir.

Mamafih Rusya, ABD’nin Çin’e galip gelmesi halinde ABD’nin, Çin’in ABD’ye galip gelmesi halinde ise Çin’in sıradaki lokmasıdır.

Saygılarımla.

·        

Kaynakça:

1-)https://www.aa.com.tr/tr/gundem/cumhurbas-erdogan-iran-cumhurbaskani-reisi-ile-telefonda-gorustu/2442490

2-)https://www.yenisafak.com/dunya/abd-askerleri-iraktan-cekildi-3725065

3)https://www.indyturk.com/node/408996/d%C3%BCnya/i%CC%87srail-%C3%-ile-ili%C5%9Fkiler-konusunda-abd%E2%80%99-g%C3%BCvence-verdi

4-)https://www.aa.com.tr/tr/dunya/hindistan-genelkurmay-baskaninin-oldugu-kazayla-ilgili-sorusturma-baslatildi/2442864

5-) https://tr.sputniknews.com/20211206/putin-ve-modi-afgan-halkina-acil-insani-yardim-sunulmasi-karari-aldi-1051495843.html

6-) https://tvnet.com.tr/akil-odasi