Kooperatif Market…

Türkiye Cumhuriyeti’nin partili Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan dün Kısıklı’daki bir markete gitti. Tam bu  esnada birde TÜİK enflasyon rakamlarını açıklanmaz mı!

Türkiye’nin 81 vilayetinde  binlerce mağazası bulunan 5 zincir market , enflasyonu yükselttiği için  vede piyasadaki zam zincirini ortak aldıkları kararla belirledikleri için  Sayın Cumhurbaşkanımız kızmıştı. Bu sefer enflasyonu  yükselten zincir marketler olmuştu. Suçluda onlardı.

Bu 5 zincir markete sözünü geçiremeyen Sayın   hükümet 6’ncı zincir marketi kurdurarak fiyat dengesini sağlamak amacındaydı.

Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri’nin bir markası olan “Kooperatif Market”  geçen yıl patates ve soğan fiyatını dengelemek için kurulmuş ve ilk bir yıl içinde tam 450 market zincirine ulaşmıştı.

Sayın Cumhurbaşkanımız dün Kısıklıdaki Kooperatif Market’e giderek hem marketin reklamanı yaptı hem de bu markette satılan tüm fiyatlarının ‘gayet makul’  olduğunu açıkladı.

İşte tamda bütün televizyonların bu haberi geçtiği saatlerde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) devreye girerek Eylül ayının enflasyon rakamlarını açıklayıverdi. İşte bu enflasyon rakamları hiçte hesapta yoktu.  Aylık enflasyon 1.25, yıllık enflasyon ise 19.55’e  çıkıverdi.

TÜİK’in enflasyon açıklamısından tam 1 saat sonra tüm tütünlü ürünlere yani sigaraya zam geldi! Neden çünkü sigara zammı Eylül enflasyonuna dahil olmasın diye, TÜİK’in açıklamasından sonra zam yapıldı!

Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri , Kastamonu Merkez dahil  tüm ilçelerde ve hatta büyük köylerde dahi var. Ne hikmetse bir yıldır 450 il ve ilçelerde kurulan “ Kooperatif  Market” zinciri maalesef  Kastamonu’ya şimdiye kadar uğramadı.

Sayın Cumhurbaşkanımız talimat vermiş , Kooperatif Market  zinciri yıl sonun kadar  1000 (bin) olacakmış. İnşallah Kastamonu vilayeti ilk 1000  içine girebilir.

Neyse efendim şimdi gelelim asıl konumuza; Madem zincir marketler enflasyonu yükseltiyor, madem ürünlerin fiyatını ortak kararla belirliyorlar o zaman  market  zincirine  6’ncısı neden ekleniyor ? anlamak mümkün değil.

Efendim diyeceksiniz ki Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri devletin  hissedarı olduğu bir kooperatif. Tamam bunu anladık o zaman  baş harfi (B) olan ve  diğerinin baş harfide (A) olan   marketler zincirinde kimlerin hissesi var ve kimler ortak? Bunu az veya çok eli kalem tutan herkes biliyor.

   Bu, B ve A  marketlerine  mal satmak isteyen üretici firmalar  belirli siyasilere  yakın isimlerden izin almadan mal veremediğine göre adres hep aynı kapıya çıkmıyor mu ?

Yani geçen sene patates ve soğanın fiyatını kimler yükseltmişse bu senede market fiyatlarını aynı isimler yükseltmiyor mu sizce?

Sayın partili Cumhurbaşkanımız “ Kooperatif Market” te satılan ürünlerin çok güzel vede fiyatların  gayet makül olduğunu açıkladı. Peki , Kastamonu, Karabük, Çankırı ve Sinop illerinde henüz bir tane dahi Kooperatif market yok!  Bu vilayetlerimizde  yaşayan  vatandaşlarımız ne zaman makül fiyattan alış veriş yapabilecekler?

TÜİK’in açıkladığı  resmi enflasyon yüzde 20. 

Batı Karadeniz Bölgesindeki bu şehirlerimizde enflasyon çok daha mı düşük?

Birde dikkatimi çeken başka bir konu oldu. TÜİK enflasyonu yüzde 20 olarak açıkladı ya…

Sahi  hükümetimiz memuruna ve emeklisine ne kadar zam yapmıştı.  Kamulatif olarak yüzde 13. Yani resmi enflasyondan 7 puan çok daha düşük bir zam yapıldı. Bunun ne anlama geldiğini ben dahil herkes  iyi biliyor. Bu  yüzde 7 puanlık fark maalesef  hükümet tarafından vatandaşın cebinden alınacaktı. İşte  bu 7 puanlık fark , vatandaşın maaşına yapılan zamdan kesilecek para anlamına geliyordu. Yani bu 7 puanlık fark , zincir marketlere  ve de geçiş  garantili köprülere ve otobanların zararına dolaylı olarak ödenecek para anlamına geliyordu.

Efendim konumuz neydi? Kooperatif Market…

Siz ister kooperatif market kurun, ister devlet eliyle patatesi, soğanı , çayı, şekeri, ekmeği, elektriği ve doğal gazı vatandaşa satın… Hiç fark etmez.  Sektörü devlet olarak iyi denetleyemezseniz ve de en önemlisi  üretim maliyetlerini düşüremezseniz  vatandaş hep ezilen olacaktır. Bunları yapamadığınız sürece televizyonlardan  hangi talimatı verirseniz verin hepsi hikayeden ibaret olacaktır!

Asıl mesele sağlıklı bir denetim mekanizmasını kurmak ve üretim maliyetlerini düşürmektedir. Bu iki kalemi bir birine paralel bir şekilde sürdürümediğiniz sürece suçlu hep başkaları olacaktır!

Aslolan sadece Kooperatif Markette fiyatların makul olması değildir.  Aslolan tüm marketlerde fiyatların  gayet makul olmasıdır.

Siz şayet, Sinop’ta, Çankırı’da, Kastamonu’da ve Karabük’de vatandaşınıza “gayet makul “ ürünleri ulaştıramıyorsanız asıl suç sizdedir.

-Malı üreten para kazanamıyor(Halinden memnun değil)

-Malı tüketende çok pahalı olduğu için alamıyor( Halinden memnun değil)

Peki o zaman ne yapmak lazım. Üreten ile tüketenin arasındaki oyunculara bakmak gerekmez mi?

Siz ne yapıyorsunuz, hala piyasayı dengelemek için 5 market zincirini denetleyemiyorum diye 6’ncısını kuruyorsunuz!  Üreten yine zararda ve tüketen yine zararda olacak. Yine arada kazanan komisyoncular  ve aracılar olmayacak mı?

Sonuç olarak yine birileri zengin olacak olan da yine vatandaşa olacak.

Siz vatandaşınızın alım gücünü artıramazsanız, üretim maliyetlerini de düşüremezseniz maalesef enflasyon yüzde 20’lerde   ve hatta dahada fazlası olur. Enflasyon yüzde 20 olurken de siz yine emeklinize ve çalışanınıza enflasyondan 7/8 puan aşağıda vermek zorunda kalırsınız!

Mesela;  Almanya’da market fiyatları Türkiye’den çok çok daha pahalı. Ancak hiç kimse bu marketlerdeki ürünler pahalı diye dert yanmıyor. Neden ? çünkü vatandaşın alım gücüde aynı oranda yüksek.  Almanya hükümeti piyasayı dengede kurmak için “ Kooperatif Market” kurmuyor!

Tek yaptığı , piyasadaki marketleri iyi denetlemek ve  üretim maliyetlerini belli bir dengede tutmak. Parasının da alım gücünü koruduğu için  hiçbir zaman bu konu Almanya’da gündeme getirilmez.

Peki tekrar yazıyorum.  Mesele 6’ncı zincir marketi yaratmakta değil. Asıl mesele vatandaşın alım gücünü artırmaktır.

Sen , Türk lirasını değerlendir ve vatandaşın alım gücünü artır,  devamında ise  piyasayı da iyi denetle yeter…  Gerisi çok da önemli değil.

Kalın sağlıcakla…

GÜNÜN SÖZÜ

“Her büyük servetin altında bir suç yatar”

( Godfather )