Ukrayna-Rusya Savaşı’nda Sona Mı Yaklaşılıyor?!
2. Dünya Savaşı sonrasında Ukrayna Sovyetler Birliği’nin bir parçası olmuştu. Sovyetler Birliği’nin 1991 yılında dağılması ile birlikte bağımsızlığına kavuşmuştu. Yıllar sonra 20 Şubat 2014 yılında Rusya Devlet Başkanı V. Putin’in Ukrayna’nın askerden arındırılması için özel bir askeri hareket başlatacağını açıklaması ve arkasından Kırım’ı ilhak ederek kendi topraklarını kattığını ilan etmesi ile birlikte başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı 12 yıldır sürmektedir. Rusya, Kırım’dan sonra Ukrayna’nın sınırdaki Kupyansk, Luhansk, Donetsk ve Herson bölgelerini de işgal ederek kendi topraklarına kattığını ilan etti. Zaten bu bölgede insanların çoğunluğu Rus kökenlidir.
Şu anda Rusya, Ukrayna topraklarının yüzde 10’una yakın bir kısmını (500 km kareye civarı) işgal ederek kendi topraklarına kattı. Savaş süresince Ukrayna’da 8 milyon kişi ülke içinde yerinden edildi. Ayrıca 8 milyona yakın Ukraynalı da ülkeyi terk etti. Ukrayna-Rusya Savaşı 2. Dünya Savaşı sonrasında yaşanan en büyük mülteci krizine sebep oldu. Rusya-Ukrayna arasında savaşın durması ve barışın ilan edilmesi için defalarca uluslararası müzakereler yapılsa da bugüne kadar herhangi bir sonuç alınamadı. Ancak Türkiye’nin arabulucu olarak devreye girmesi ile Rusya-Ukrayna arasında esir takasları yapıldı. Rusya-Ukrayna krizinin sebep olduğu dünya gıda/tahıl krizi de yine Türkiye arabuluculuğu ile çözüme kavuştu.
Aslında Rusya-Ukrayna arasında ‘barış’ sağlanabilirdi. Fakat ABD ve Avrupa ülkelerinin Ukrayna’ya vermiş oldukları silah, mühimmat ve ekonomik destek savaşın sürecini uzatarak bugünlere getirdi. Rusya’nın işgal ettiği topraklardan çekilmemek üzere barışa yanaşması Ukrayna tarafından kabul edilmedi. Rusya’nın bu teklifine ABD/Trump sıcak baksa da Ukrayna yanaşmadı. Hala da Rusya-Ukrayna arasındaki savaşı sonlandırmak için görüşmeler yapılıyor. ABD-Ukrayna görüşmelerinde yoğunluk Rusya ve Ukrayna arasında çizilecek sınırlar üzerineydi.
Başkan Trump, savaşı bitirme kararlığından vazgeçmiyordu. Ne zaman Zelenskiy ile biraya gelse mutlaka barış odaklı ve savaşın sona erdirilmesi konusunda baskı yapıyordu. Hatta zaman zaman Beyaz Saray’da misafir ettiği Zelenskiy’i fırçalayıp-azarladığını biliyoruz. ABD merkezli Axios haber sitesinin sızdırdığı bilgilere göre ABD-Ukrayna arasında 5 saat süren bir toplantı gerçekleşiyor ve bu toplantının Ukrayna-Rusya arasında çizilecek sınırlara odaklı olduğu ifade ediliyor! Trump’ın Rusya-Ukrayna barış planı bu sefer ciddiye alınmış, üzerinde tartışılmış ve her iki taraf açısından olumlu/yapıcı kararlar alınmıştı. Başkan Trump da bu gelişmelerden memnuniyetini açık bir şekilde belirtiyordu.
Rusya, savaşın sonlandırılması konusunda önemli görüşmeler yapmaya başladı. 2 Aralık 2025’te ABD Özel Temsilcisi Steve Witkoff ve Trump'ın danışmanı ve damadı Jared Kushner ile Moskova’da çok önemli bir toplantı gerçekleştirdiler. Uzun süren toplantıda kesin bir uzlaşma çıkmasa da ‘oldukça iyi geçtiği ve barışın artık uzak değil yakın olduğu’ açıklamaları yapıldı. ABD Dışişleri Bakanı… "Belirli bir ifadeyi veya belirli Amerikan önerilerini değil, bu Amerikan belgelerinde yer alanların özünü tartıştık. Bazı konularda anlaşabildik ve Başkan bunu muhataplarına teyit etti"
Daha önce Trump’ın hazırlamış olduğu 27 maddelik belgenin incelendiğini ve ek olarak 4 ayrı belge daha kendilerine verildiği, Putin bu belgeleri wİtkoff ve Kushner ile müzakere ettiği ifade edildi. Toplantının sonucuyla ilgili Rusya Devlet Başkanı Yardımcısı Yuri Uşakov’un yapmış olduğu açıklamada kesin bir uzlaşmaya varılmasa da toplantının oldukça iyi geçtiğin ifade etti. Ayrıca toplantının faydalı, yapıcı olduğunu, bazı konularda anlaştıklarını, daha önce bir tek seçenek varken şimdi seçeneklerin arttığını, şimdiye kadar uzlaşmaya varılmadığını ama bu sefer yaklaşıldığını, uzun vadede barışçıl bir çözüme ulaşmak için birlikte çalışmaya devam edeceklerini ifade ederek bu müzakerenin içeriğiyle ilgili şimdilik kamuoyuna bilgi verilmeyeceği konusunda anlaştıklarını da sözlerine ekledi. Rusya Devlet Başkanı Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, görüşmelerin iyi, olumlu ve yapıcı olduğunu ifade etmişlerdir.
Zelenskiy, 1 Aralık 2025 tarihinde Fransa Cumhurbaşkanı E. Macron ile yaptığı görüşmede Rusya’da yapılacak görüşmelerde önceliğin Ukrayna’nın egemenliği olduğunu belirtti. Bu toplantıdan çıkacak sonuçların gelecekteki anlaşmaları ‘temeli’ olabileceğini söyledi. Ayrıca toplantılarda en zor hususun Ukrayna’nın toprak bütünlüğü sorunu olduğunu ve Rusya’nın işgali altındaki Ukrayna topraklarından asla vazgeçmeyeceklerini belirterek ancak Rusya’nın hak ettiği topraklardan çekildiği takdirde silahı bırakacaklarını ifade etti.
Ukrayna için asıl sorunun Rusya’nın işkal ettiği topraklarının tanınması olduğunun altını çizdi. Zelenskiy’nin Trump ile görüşmek istediği yönündeki talebine Trump şimdilik görüşmek istemediğini ancak sadece en yakın bir zamanda savaşı sona erdirmek amacıyla görüşebileceğini bildirdi. Rusya ise Ukrayna’dan işkal ettiği toprakların kendilerine ait oldukları konusunda ısrarını sürdürmekte. ABD Başkanı Trump ise her iki tarafın katkıları sonucu ince ayar yaptığı açıklamasında bulunmuştu.
Bu görüşmelerin bir de Avrupa boyutu var! Yani, Avrupa’daki yansımaları… Gelişmeler bu şekilde devam ederken Avrupa ülkelerinin tedirginliği hala sürmekte. İngiltere, Fransa ve Almanya, Rusya’nın işkal ettiği toprakların tanınmasına şiddetle karşı çıkıyorlar. Ukrayna’nın NATO’ya katılmasına yeşil ışık yakmaya devam ediyorlar.
Rusya-Ukrayna barış sürecini ilgilendiren ve bu konuda görüşmelerin yoğunlaştığı yeni taslakta Ukrayna ordusu personel sayısına sınır getirileceği, NATO üyeliği seçenekler içinden çıkartılacak, Rusya saldırısına karşı güvence verilecek, Ukrayna kaybettiği toprakları askeri yolla değil müzakereler ile geri almayı deneyecek, Kırım, Luhansk ve Donetsk’in Rus toprağı olarak kabul edilecek gibi taleplerin Ukrayna tarafından kabul edilmeyeceği bilinmektedir.
Ukrayna Devlet Başkanı V. Zelenkiy’nin Cumhurbaşkanı R. Tayyip Erdoğan ile görüşmesi neticesinde yapmış oldukları ortak basın açıklamasında olumlu/pozitif ifadeler kullandılar. Cumhurbaşkanı Erdoğan "Türk diplomasisinin gücüne ve Moskova'da anlaşılabilir olmasına güveniyoruz" dedi. Bu görüşme sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan Rusya Devlet Başkanı Putin’i arayarak görüşmeyle ilgili bilgileri paylaşarak Türkiye’nin savaşın sona ermesi ve barışın ilan edilmesinde arabuluculuğu devam ettirerek diplomatik görüşmeleri hızlandıracağını ifade etti. Daha sonra Rusya’dan açıklama geldi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov yaptı. İki ülke arasındaki savaşın sona erdirilmesi ve barışın sağlanması için Türkiye ve Belarus’un önemli roller üstlenebileceği açıklamasını yaptı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan heyet halinde Ukrayna konulu liderler zirvesinin çevrimiçi iştirak etti. Toplantıyı 35 ülke temsilcisi katıldı. Toplantıda Ukrayna-Rusya arasındaki savaşın son durumları üzerinde durularak savaşın sonlandırılması ve kalıcı barışın yapılabilmesi için karşılıklı görüş alışverişinde bulunuldu. Erdoğan, bu konuda Ukrayna ve Rusya taraflarıyla temas halinde olduklarını belirtti.
