MUHARREM AYI

Mübarek Muharrem ayını idrak ediyoruz.  Muharrem Hicri takvime göre yılın birinci ayıdır. Hicri yılbaşı olarak kabul edilen Muharrem ayı 11 Eylül Salı günü başladı. Muharrem ayı İslam’da kutsal bir aydır. Muharrem Arapça bir kelime olup, kelime kökü itibarıyla “haram”dan türemiştir. Sözcük karşılığı, haram olan, yasaklanan anlamındadır.

Muharrem ayı süresince bıçağa ve kesici aletlere el sürülmez, kurban kesilmez ve et yenmez, hiçbir canlıya eziyet edilmez. Peygamberimizin torunu Hz. Hüseyin’in şehit edilmesi Muharrem ayında meydana geldiği için Matemi Orucu tutulur. Bu ayda tutulan Muharrem Orucunun temel ilkesi, kimsenin kalbini kırmamak, dili ile kimseyi incitmemek, kimse hakkında dedikodu yapmamaktır. Muharrem, kötülük ve katliamların bir daha olmaması adına anmak ve unutmamaktır. Kerbelâ katliamında hasta olması nedeniyle İmam Zeynel Abidin’in kurtulması ve Ali’nin soyunun devam etmesi nedeniyle de Allah’a şükredilir.

Muharrem ayının onuncu gününde aşure yapılır ve komşulara, eşe dosta dağıtılır. Muharrem ayının onuncu günü, Hz. Nuh, Büyük Tufan’dan sonra karaya ayak bastığında elinde kalan son malzemelerle aşure yapmıştır. Aşurenin geleneksel olarak en az 7 maddeden oluşması gerektiği söylenir. Temel olarak su, buğday, nohut, toz şeker, fasulye, pirinç, mercimek kullanılarak yapılır. Süsleme amacı ile ceviz, çam fıstığı, badem, nar, susam ve tarçın gibi kuruyemiş, meyve ve baharatlar kullanılır. Aşurenin hiçbir hayvansal ürün içermemesi gerekir. Peygamber Efendimiz zamanında aşurede kimyon kullanıldığı ve aşurenin bir “cennet nimeti” olduğu rivayet edilir.

 Muharrem ayının anlamı nedir?

Muharrem ayının onuncu günü olan Aşure Günü’nde şu olaylar meydana gelmiştir:

–  Göklerin ve yerin yaratılması

–  Âdem Aleyhisselamın tövbesinin kabul edilmesi,

–  Nuh Aleyhisselamın gemisinin karaya oturması,

–  Musa Aleyhisselamın gemisinin karaya oturması,

–  İbrahim Aleyhisselamın dünyaya gelmesi ve ateşten kurtulması,

–  Eyyub Aleyhisselamın hastalıktan şifa bulması,

–  Yunus Aleyhisselamın balığın karnından kurtulması,

–  Süleyman Aleyhisselama saltanat verilmesi,

–   Hz. Hüseyin’in (r.a.) şehit edilmesi.

–   Kıyametin kopmasının da Aşure Günü olacağı rivayet edilir.

Aşure Türkiye’nin mutfak geleneğinin yanı sıra çevredeki ülkelerin çoğunda, Hristiyan ve Yahudi kültürlerin bir parçası olarak da çeşitli isimler altında hazırlanmaktadır. Ermeni ve Rum kültüründe de vardır. Ermeniler, 6 Ocak’ta “anuş-abur” yaparken; Rumlar, buğday, kuru üzüm ve bal ile yaptıkları “koliva”yı kilise kapısında dağıtıp ortasına bir mum diktikleri bir tabakla mezarın başına yerleştirmektedirler.

Sözlerimizi şu Hadis-i Şerif ile bitirelim: “Her kim âşura günü çoluk-çocuğuna cömert davranırsa, Allahü Teâlâ senenin tamamında ona rızık genişliği verir.