Her insan görülmek ve duyulmak ister!

Mert DRAVOR

Psikolog / Psikoterapist

Kastamonu Özel Anadolu Hastanesi

Çocuklardaki doğru davranışı övmek ile doğru davranış hakkında geri bildirim vermek farklı şeyler. Bir çocuğun bir konuda kendini yetkin hissetmesi için yapabilme becerisine sahip olduğunun farkında olması önemlidir. Yapabildiğinin farkında olan çocuğun zamanla özgüveni gelişir.

Gün içinde çocuk olumlu bir tutum sergilediğinde, ebeveynler olarak bununla ilgili geri bildirimde bulunmak, çocuğu ‘gördüğümüzün’ ve olumlu davranışın ‘farkında olduğumuzun’ kanıtıdır. Her insan görülmek ve duyulmak ister, bu bir ihtiyaçtır.

Çocukların bu ihtiyacını doyurmak için ebeveynler olarak onları desteklemeliyiz. Örneğin, çocuk okuldan gelip kirli kıyafetini sepete attığında, ‘kirli giysini sepete attığını gördüm’ demek veya günlük ödevlerini yaptığında ‘bugünkü ödevini tamamladın’ demek veya ‘kardeşinle 20 dakikadır eğlenerek oynadığınızı görüyorum’ demek çocuğa geribildirim vermektir ve çok değerlidir.

Geri bildirim kullanımı, ‘Harikasın, çok güzel yapmışsın!’ şeklindeki övgü sözcüklerinden çok daha işlevseldir. Geri bildirim yapmak, çocuğun size sunduğu sonucu veya ürünü değil de, çocuğun çabaladığı süreci görmek demektir. Bunun yolu da, sonucu ‘övmekten’ ziyade, süreci ‘tanımlamaktan’ geçiyor.

Peki, çocuklarımızı hiç mi övmeyeceğiz? Çocuğun kendi iç kaynaklarına ulaşabilmesi için ‘tanımlayıcı sözel övgü’ kullanılabilir. Çocukların zekalarını ve güzelliklerini övmekten ziyade bir şeyi başarma yollarını, çabalarını övmek daha etkilidir. Yani, çocuğun aldığı notun kendisini değil, o notu almak için yaptığı düzenli çalışmayı övmek gerekir. Örneğin; ‘Dikkatlice titizlikle çalıştın ve başardın, harikasın!’ gibi.

Övgü antibiyotik gibi… Gelişigüzel kullanılmamalı. Doğru doz ve doğru kullanım ile çocuğun kişisel becerilerinin farkına varmasını sağlamak ve özdeğerlik duygusunu desteklemek mümkün. Başardığını bilmek, başaracağını bilmenin pusulasıdır. Becerilerinin farkında olan ve özgüvenli çocuklar yetiştirebilmeyi dilerim…