Asya İşbirliği Diyaloğu ve Türkiye ile İlişkileri

Asya İşbirliği Diyaloğu, Asya kıtasındaki ülkelerarasında işbirliği alanlarını açmak, işbirliğini aktif bir şekilde gerçekleştirebilmek ve ASEAN, SAARC vb. bölgesel kuruluşlar arasındaki entegrasyonu gerçekleştirmeye yardımcı olmak amacıyla 2002 yılında kurulmuş uluslararası bir kuruluştur.Asya İşbirliği Diyaloğu(AİD)’nun geçici sekreteryası Kuveyt’te yer almaktadır.Asya kıtasının tümünü bünyesine alan ilk uluslararası kuruluş olma hüvüyeti taşıyan Asya İşbirliği Diyaloğu(AİD)’nun mevcut haliyle ASEAN, SAARC, Şangay İşbirliği Örgütü vb. birçok farklı bölgesel kuruluşlardan toplamda 35 üye ülkesi bulunmaktadır.Asya İşbirliği Diyaloğu(AİD)’nun her yıl toplanan Dışişleri Bakanları toplantısı, Asya İşbirliği Diyaloğu’nun en üst organını oluşturmaktadır.Ayrıca Dışişleri Bakanları her yıl Birleşmiş Milletler Genel Kurulu içerisinde, işbirliği alanı kapsamında programların, projelerin ve diğer alanlardaki çalışmaların gerçekleşmesini tartıştıkları ve önemli konulardaki bölgesel ve uluslararası meseleler hakkında istişarede bulundukları çalışma toplantıları düzenlerler.Asya İşbirliği Diyaloğu’na üye olan 35 ülke;Afganistan, Azerbaycan, Bahreyn, Bangladeş, Bhutan, Birleşik Arap Emirlikleri, Çin, Brunei, Endonezya, Hindistan, Filipinler, Güney Kore, Kamboçya, İran, Japonya, Katar, Kazakistan, Kırgızistan, Laos, Kuveyt, Malezya, Moğolistan, Myanmar, Nepal, Rusya, Özbekistan, Pakistan, Singapur, Sri Lanka, Suudi Arabistan, Tacikistan, Tayland, Türkiye, Umman ve Vietnam’dan meydana gelmektedir.Doğu Timor,  Ermenistan,  Gürcistan, Irak, İsrail, Kıbrıs, Kuzey Kore, Lübnan, Maldivler, Mısır, Papua Yeni Gine,  Suriye,  Türkmenistan,  Ürdün ve Yemen ise Asya kıtasında bulunmalarına rağmen Asya İşbirliği Diyaloğu’na katılmak için girişimde bulunmamışlardır.Asya İşbirliği Diyaloğu’na üye birkaç ülkenin işbirliği alanında ekonomik verilerini değerlendirecek olursak;Rusya’nın Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’sı nominal olarak 1.178 trilyon dolardır.SAGP’ye göre Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’sı ise 3.493 trilyon dolardır.Kişi başı Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’sı nominal olarak 8058 dolardır.SAGP’ye göre kişi başı Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’sı ise 23.875 dolardır.Japonya’nın Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’sı nominal olarak 4073 trilyon dolardır.Kişi başına düşen Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’sı ise nominal olarak 37.304 dolardır.Azerbaycan’ın Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’sı SAGP’ye göre 100.4 milyar dolardır.Kişi başına düşen Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’sı ise SAGP’ye göre 10.800 dolardır.Güney Kore’nin Gayri Safi Yurt İçi Hasılası, nominal olarak 1376 trilyon dolardır.SAGP’ye göre Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’sı ise 1848 trilyon dolardır.Güney Kore’nin kişi başına düşen Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’sı nominal olarak 27.195 dolardır.SAGP’ye göre kişi başına düşen Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’sı ise 36.511 dolardır.Türkiye’nin ise Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’sı nominal olarak 794.53 milyar dolardır.SAGP’ye göre Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’sı ise 2.75 trilyon dolardır.Ayrıca Türkiye’nin Asya İşbirliği Diyaloğu ile ilişkilerini de değerlendirecek olursak;Türkiye, 2013 yılında Asya İşbirliği Diyaloğu’nun 33’üncü üyesi olmuştur.Ayrıca Türkiye, 27 Eylül 2019 yılında Asya İşbirliği Diyaloğu’nun 2019-2020 yılı Dönem Başkanlığı’nı üstlenmiştir.Yani Asya İşbirliği Diyaloğu’na üye ülkelerin ekonomik verilerine bağlı olarak beraber çalışmaları sonucunda hem bölgesel hem de uluslararası anlamda sosyal, kültürel, ticari, finansal vb. birçok alanda önemli başarılar elde edeceklerdir.Bu vesileyle Asya İşbirliği Diyaloğu’na üye ülkelerin Asya İşbirliği Diyaloğu’nun çatısı altında her zaman birlikte çalışmalarını ve Türkiye’nin gerek Asya İşbirliği Diyaloğu’nun çatısı altında gerekse diğer bölgesel ve uluslararası kuruluşlarda ekonomik, siyasi, ticari, finansal vb. her alanda daima büyümesini ve bu kuruluşlarda her alanda önemli oranlarda söz sahibi olmasını temenni ederim.