Türkiye-Bulgaristan İlişkileri

Osmanlı Devleti, Bulgarlar ile 14.yy.da, 1364 yılında Sırplar’ın Bulgarlar ile işbirliği yaparak Osmanlı Devleti’ne karşı gerçekleştirdiği Sırpsındığı Savaşı ile ilk kez karşı karşıya geldiler.Bu savaş neticesinde Bulgarlar’ın, Sırpsındığı Savaşı’nı kaybetmeleri nedeniyle Bulgarlar, Osmanlı Devleti tarafından vergiye bağlandılar.Bu süreçte Bulgarlar ile devam eden mücadeleler neticesinde, 1396 yılında Yıldırım Bayezid döneminde Bulgarlar ile gerçekleştirilen Niğbolu Savaşı’nı da Osmanlı Devleti kazanarak Bulgarlar’ı daha da zayıflattı.Osmanlı Devleti’nde 1402 yılında başlayan Fetret Devri’nden yararlanan Bulgaristan Kralı 2.Konstantin, 1422 yılına kadar ülkesinde varlığını devam ettirdiyse de 1422 yılından sonra Bulgar Çarlığı yıkıldı ve Bulgaristan tarihinde 456 yıl sürecek Osmanlı dönemi başladı.Bu süreçte iki ülke arasında birçok kültürel etkileşim gerçekleşti ve Bulgarlar; İstanbul’da kendilerine ait bir Bulgar Ortodoks Kilisesi’ni kurarak kendi dinlerini serbestçe yaşamaya devam ettiler.1789 yılında Fransız Devrimi’nin başlattığı bağımsızlık hareketinin etkisi ve özellikle 19.yy.da Sırp ve Yunanlar’ın bağımsızlıklarını kazanması Bulgarları da etkileyerek bağımsızlık mücadelelerini başlatmalarına sebep oldu.Rusların da Bulgarlar’ı desteklemesi nedeniyle 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın yani 93 Harbi’nin nedenlerinden biri de Bulgarlara özerklik verilmesi idi.1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonucunda imzalanan Ayestefanos Antlaşmasıyla Bulgaristan özerklik kazandı.1912 yılında yapılan 1.Balkan Savaşı’nda Doğu Trakya’daki topraklarının bir kısmını kaybeden Osmanlı Devleti, Balkan ülkeleri arasındaki anlaşmazlıktan doğan 2.Balkan Savaşı’nda topraklarının büyük bir kısmını geri aldı.29 Eylül 1913 yılında Osmanlı Devleti’nin Bulgaristan ile imzaladığı İstanbul Antlaşması’yla günümüzde de geçerliliğini devam ettiren Türkiye-Bulgaristan sınırı çizilmiştir.Cumhuriyetin ilan edilmesinden itibaren Türkiye ile Bulgaristan arasındaki ikili ilişkilerde bazen sorunlar yaşandıysa da iki ülke arasındaki ilişkiler genellikle olumlu bir şekilde devam etmiştir.Bu kapsamda Bulgaristan’da komünist yönetim döneminde, iki ülke arasında sorun oluşmuşsa da komünist yönetimin sona ermesiyle yeni yönetim döneminde iki ülke arasındaki ilişkiler tekrar normale dönmüştür.Bu kapsamda Bulgaristan Meclisi, 2007 yılında sözde Ermeni Soykırımı’nı tanımayı içeren yasayı reddetti.Günümüzde iki ülke arasındaki ilişkiler, dosluk zemininde yürütülmektedir.Bu kapsamda iki ülke arasında karşılıklı ziyaretlerin artması nedeniyle Türkiye-Bulgaristan Parlamentolararası Dostluk Grubu oluşturulmuştur.Bu dostluk grubunda Türkiye’nin temsilcisi Adalet ve Kalkınma Partisi İstanbul Milletvekili Aziz Babuşçu’dur.Bulgaristan tarafının ise temsil tarafı henüz oluşturulmamıştır.Ayrıca Bulgaristan, Mart 2004 yılından itibaren NATO’ya üye olarak NATO kapsamında da Türkiye ile müttefik devlet haline gelmiştir.Bu vesileyle iki ülke arasındaki ekonomik, sosyal, kültürel, siyasi vs. her alandaki ikili ilişkilerin artarak devam etmesini temenni ederim.

Diyaeddin ULUCAN