Mutlu Kelebek

Tarih boyunca kimi zaman şiirlerde gezinen kimi zaman da aşkı tanımlamak için organlara sığıştırılan kelebekler bugün de benim makaleme konuk oldular. Neden kedi köpek değil de kelebek? Çünkü ben de bir kelebeğe sahibim ismini mutlu kelebek koydum. Kanatlarından öpüyorum kelebeğim…
Şimdi gelelim doğadakilere kelebekler, hayvanlar aleminin eklem bacaklılar şubesinde yer alan böcekler sınıfına ait Lepidoptera grubun da bulunurlar. 20.000 civarında kelebek türü vardır. Ayrıca kelebekler Antarktika dışında dünyanın her yerinde yaşayabilirler. Lepidoptera kelimesi Yunanca’da pullu kanat anlamına gelir. Çok dikkatli bakıldığında kelebeklerin kanatlarında bu pulsu şekiller görülür; bunlar uçları yassılaşmış ve genişlemiş kıllardır. Tüm böcekler gibi kelebekler de altı bacağa sahiptir; üç bölümden oluşan ana gövdesi (kafa, göğüs (orta bölüm) ve karın (kuyruk ucu)), ayrıca iki tane anteni ve iki tane de petek gözü vardır. Her biri farklı hikayeler ile bezenmiş kanatlarıyla etrafta dolaşan kelebekler bitkiler dünyası için büyük önem taşır. Polenleri bitkiden bitkiye taşıyarak meyvelerin, sebzelerin ve çiçeklerin yeni tohumlar üretmesine katkı sağlarlar. Hayvanlar dünyasına gelirsek kelebek besin zincirinin en dibine yakındır. Kuşlar, memeliler ve diğer böcekler için (özellikle tırtıl aşamasında iken) yiyecek olurlar. Kelebekler soğukkanlıdır yani vücut sıcaklıklarını ortama adapte edemezler ve vücut sıcaklıkları düşük olduğunda uçamazlar. Kış koşullarına dayanamayan kelebekler korunaklı yerlerde kış uykusuna dalarak yaşayabilirler. Ağaçların soyulmuş kabuk ve kütük gibi yerlerini kışlık alanları olarak kullanırlar.
Kelebeklerin yaşam döngüsü 4 aşamadan oluşur. Yumurta, tırtıl (larva), pupa ( krizalit ya da koza ) ve yetişkinlik. Anlattığım değişim değişim sürecine metamorfoz denir. Metamorfoz, dişi kelebeklerin iğne başı büyüklüğünde ki yumurtalarını bir yaprağa bırakmasıyla başlar. Peki neden yaprak? Bunun sebebi yaprakların oluşacak tırtıllara besin kaynağı olmasıdır. Yumurta dönemi birkaç günün sürer ve sonrasında kırılan yumurtalardan tırtıllar çıkar. Yaklaşık iki hafta süren bu süreçte dört beş defa deri değiştirirler. Pupa dönemine gelindiğinde ise tırtıl kendisini bir yaprağa baş aşağı asarak bir kabuk oluşturur. Bir hafta kadar kadar kozanın içinde kaldıktan sonra ( Türlere bağlı olarak bu süre bir yıldan fazla sürebilir.) kelebek kozadan çıkarak kanatlarına kan pompalar ve kuruduktan bir iki saat sonra uçmaya başlar ta ki döngü onu yenip toprağa düşene kadar…