KURBAN, HAC, BAYRAM

KURBAN, HAC, BAYRAM

Her kültür, din, ideoloji hayatı kendi penceresinden okur ve bazı okumalar bize tuhaf gibi gelebilir, örnegin bogaların önünden kaçmak, domates savaşı yapmak gibi… Bizim de dini inanca dayalı uygulamalarımız var, çok duyduğumuz, kurban, Hac, Bayram üç kavram ve bunların uygulamaları üzerine durmaya çalışalım mı?

Peygamber Efendimiz ashabıyla birlikte ilk kez kurban bayramını idrak edecekti, Allah adına kurbanlar kesilecek, müminler büyük bir sevinçle birlik ve dirlik içinde bayram yapacaklardı, Bayramın coşku ve heyecanı herkesi sarmıştı. Söz konusu tarih Hicretin ikinci yılıydı… Peygamberimiz Allah’a hamd ve sena ettikten sonra şöyle seslendi… Bugün ilk işimiz, bayram namazını kılmak, sonra dönüp kurban kesmektir, kim böyle yaparsa sünnetimize uymuş olur. Böylece Kurban bayramı Müslümanların birlik ve beraberliklerini artıracak günlerden biri olmuştur…

Mesela bizim köyümüz de, sabah namazı kılınır, ardından bayram namazı kılınır, namaz için camiye gelen cemaatle bayramlaşılır ve kurban kesmek için hareket edilir…

Kurban sadece kan akıtmak değil, takvaya ulaşma ve Allah’a yakın olma arayışı olduğunu hepimiz biliriz. Yüce Rabbimizin, “De ki: Şüphesiz benim namazım, kurbanım, hayatım ve ölümüm, âlemlerin Rabbi olan Allah içindir.” Enam -162.

Bayramların özü sıla-i rahimdir, sılayı ziyarettir, Anne babamızdan başlayarak aile büyüklerimizi ve dostlarımızı, akraba ve komşularımızı ziyaret ederek hayır dualarını almaktır. Hastaları, yaşlıları ve kimsesizleri bayram sevincine ortak ederek bir sevinç, sevgi, neşe, mutluluk cemberimizin içine bayram da alabildiğimiz kadar insan almaktır. Geleceğimizin teminatı olan çocuklarımızı ve gençlerimizi de bayram da unutmamak gerekir, bu günün manevi ikliminden yararlandırarak daha çok sevinmelerine neden olmaktır bayram…

Bayramlar kardeşliğin, sevginin, saygının, barışın zirveye ulaşması gereken anlarımız olup, bu zirveye ulaştırma sorumluluğu bize aittir. Bayramımızın mübarek, verimli olmasını istiyorsak… Kırılan kalpleri, darılan gönülleri, bayramın bereketi ve güzelliğiyle imar edelim. Kardeşlerimizle aramızdaki çekişme ve küskünlüklere son verelim. Birliğimize ve kardeşliğimize zarar veren kin, hasetten, kıskançlık, gıybet, iftira gibi fitneye neden olacak hal ve hareketlerden uzak duralım ki aramızdaki sevgi azalmasın artsın…

Bayramlar, ümmet olma bilincine dayanarak, İslam beldelerinin huzur/güven/barış içinde geçireceği bayramlar olması için Yüce Rabbimizden dualarımızla talepte bulunalım, bizde yolda çalışalım…

Daha da önemlisi, Bayramlar, Allah yolunda infak ve paylaşma günleri olduğunu unutmayalım, örnegin kurban bayramında kestiğimiz kurban etlerinin en az üçte birini yoksullara, kurban kesemeyenlere ulaştıralım ki, Kurban amacına ulaşsın, Allah katında kabul görsün, bayram bizi birbirimize yakınlaştırsın. Bayramlar, hatırlama ve hatırlanma zamanları olduğunu unutmamaktır…  İhtiyacı olan komşunun, akrabanın, yoksulun, yetimin ve ihtiyaç sahiplerinin de hakkını ve hatırını gözetme günleridir… Sadece maddi imkânları degil aynı zaman da onlarla sevgi ve muhabbetimizi, samimiyetimizi de paylaşalım ki, bayram verimli/mübarek bir olabilsin… Kurban bayramı aynı zaman da hac vazifesinin de yapıldığı bayramdır kısaca hac üzerine düşünerek yazımıza devam edelim mi?

Hac kelimesi İbrânîce’de hag şeklindedir; “bayram” anlamına gelen bu kelimenin asıl anlamının “bir şeyin etrafında dönme, dolaşma ve halka oyunu” olduğu, daha sonra bayram mânasını kazandığı belirtilmektedir.

Arapça’da “gitmek, yönelmek; ziyaret etmek” anlamlarına gelen hac kelimesi, fıkıh terimi olarak imkânı olan her müslümanın belirlenmiş zaman içinde Kâbe’yi, Arafat, Müzdelife ve Mina’yı ziyaret etmek ve belli bazı dinî görevleri yerine getirmek suretiyle yaptığı ibadeti, ziyareti ifade eder. Bu ibadeti yerine getirenlere Arapça’da hâc (çoğulu huccâc), Türkçe’de hacı denir.

Bu takdirde beẕrâmın, beẕm son hali bayram “yiyip içme, konuşup eğlenme meclisi” kelimesinin m sesi düşmüş şekli olan bez ile “hoş ve sevinçli” anlamını taşıyan râm Şükûn, kelimesinin birleştirilmesi sonucu elde edilmiş, “neşeyle konuşup eğlenme, yiyip içme meclisi” anlamında bir birleşik isim olduğu kabul edilebilir.

Bayram kelimesinin Arapça’sı, sözlüklerde “âdet halini alan sevinç ve keder; bir araya toplanma günü” anlamlarıyla karşılanan îddir… Araplar’ın en büyük bayramı hacdır. Arapça’da “ziyaret etmek” şeklinde de açıklanan hac geri dönme, tekrar gitme” kelimesi İbrânîce’de “bayram” anlamında kullanılmıştır. Öte yandan hac ibadetinin en önemli rükünlerinden biri tavaftır (Kâbe’nin etrafında dönmek). Kısacası Safa ile Merve arasında sa’y eden hacı, Allah’ın rahmetini ve manevi kurtuluşu arar, bulmayı umut eder… Haccın bize öğrettiği hakikatlerden hissemize düşeni alalım. İmanımızı ve kulluk şuurumuzu diri tutalım, ahlak ve adalet üzere, dost doğru yaşarken şaşmayalım…

Bu vesileyle kurban bayramını, ruhlarımızın sükûnetine, hanelerimizin bereketine, ülkemizin ve İslam âleminin barışa, huzuruna vesile kılınmasını Hacca gidenlerimizin hacları kabul olmasını, Bayramımız mübarek/verimli olmasını dilerim… Selam ve Sevgilerimle…

Hüseyin Benek – 11.7.2022 – baskentPostası.com

Kaynaklar

1* https://islamansiklopedisi.org.tr/hac#1

2* https://dinhizmetleri.diyanet.gov.tr/Documents/Kurban%20Bayram%C4%B1,%20Allah’a%20Yakla%C5%9Fma%20Sevincimiz.pdf

3* https://islamansiklopedisi.org.tr/bayram#1

4* https://dinhizmetleri.diyanet.gov.tr/Documents/Hac,%20%C4%B0lahi%20Davet.pdf